Eυρωπαίοι επιστήμονες ακολούθησαν το δορυφόρο που έπεσε στη Γη

Οι επιστήμονες της ESA παρακολούθησαν από κοντά την πτώση του δορυφόρου UARS στη Γη στις 24 Σεπτεμβρίου. Το γραφείο που ειδικεύεται στη διαχείριση «διαστημικών σκουπιδιών» συμμετείχε στη συντονισμένη προσπάθεια της ΝΑSA και της διεθνούς κοινότητας να προβλεφθούν οι πιθανοί κίνδυνοι.

Ο δορυφόρος της NASA με το πλήρες όνομα Upper Atmosphere Research Satellite (UARS) εισήλθε στη γήινη ατμόσφαιρα στις 24 Σεπτεμβρίου 2001 μεταξύ 06:23 and 08:09 ώρα Ελλάδος. Η ακριβής ώρα και τοποθεσία όπου τα απομεινάρια του 5,6 τόνων δορυφόρου έπεσαν δεν έχει προσδιοριστεί. Ωστόσο, δεν έχουν αναφερθεί τραυματισμοί, ούτε ζημιές.

Από την απαρχή της «διαστημικής εποχής», δεν έχει καταγραφεί κανένα περιστατικό τραυματισμού από θραύσματα δορυφόρων μετά την επανείσοδό τους στην ατμόσφαιρα της Γης.

«Η τριβή του αέρα επιβραδύνει την κίνηση του δορυφόρου, ο οποίος μπορεί αρχικά να έχει ταχύτητα μεγαλύτερη από 27.000 χιλιόμετρα την ώρα. Τα θραύσματα του, ωστόσο, προσκρούουν στην επιφάνεια της Γης με ταχύτητα που δεν ξεπερνάει τα 200 χιλιόμετρα την ώρα,» επισήμανε ο καθ. Heiner Klinkrad που ηγείται του γραφείου της ESA που ειδικεύεται στα διαστημικά σκουπίδια.

Κεντρικός ο ρόλος της ESA

Οι επιστήμονες της ESA παρακολούθησαν την επανείσοδο του δορυφόρου UARS στη γήινη ατμόσφαιρα μαζί με τους επιστήμονες από όλο τον κόσμο που στελεχώνουν την Inter-Agency Debris Coordination Committee (IADC). Παράλληλα, ενημέρωναν τις Ευρωπαϊκές υπηρεσίες πολιτικής προστασίας.

Η IADC προσφέρει ένα κοινό τόπο συζήτησης για το συντονισμό προσπαθειών αντιμετώπισης των κινδύνων που εγκυμωνούν τα διαστημικά σκουπίδια, απομεινάρια δορυφόρων που δεν χρησιμοποιούνται πια. Ανάμεσα στις διαστημικές υπηρεσίες που συμμετέχουν είναι η ESA και εθνικές υπηρεσίες διαστήματος από όλη την Ευρώπη.

Τα τελευταία χρόνια, η IADC έχει δημιουργήσει ένα δίκτυο επικοινωνίας το οποίο συμβάλλει στην εκτίμηση των πιθανών κινδύνων από την επανείσοδο διαστημικών σκουπιδιών στην ατμόσφαιρα της Γης μέσα από την ανταλλαγή δεδομένων και προβλέψεων αλλαγών στην τροχιά τους.

Η καρδιά του κέντρο πληροφοριών της IADC

Το κέντρο υπολογιστών της IADC, όπου φυλάσσονται τα δεδομένα που συγκεντρώνονται από κάθε γωνιά της Γης, βρίσκεται στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Διαστημικών Επιχειρήσεων (ESOC) στο Darmstadt της Γερμανίας και τη διαχείρισή του έχει αναλάβει το Γραφείο Διαστημικών Σκουπιδιών της ESA.

«Σύμφωνα με τα κριτήρια που έχει θέσει η IADC, η επανείσοδος του δορυφόρου UARS την περασμένη εβδομάδα δεν μπορούσε να χαρακτηριστεί ως υψηλού κινδύνου. Ωστόσο, αποτέλεσε το αντικείμενο της ετήσιας δοκιμαστικής άσκησης, η οποία πραγματοποιείται μετά από πρωτοβουλία της NASA,» πρόσθεσε ο καθ. Klinkrad.

Τα αποτελέσματα που συγκεντρώθηκαν από τη δοκιμαστική άσκηση θα χρησιμοποιηθούν από υπηρεσίες διαστήματος για να βελτιώσουν τα θεωρητικά μοντέλα τους και να γίνουν οι προβλέψεις αλλαγών της τροχιάς των διαστημικών σκουπιδιών περισσότερο ακριβείς.

Το Γραφείο Διαστημικών Σκουπιδιών της ESA συμμετέχει για περισσότερα από 20 χρόνια στις προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας να κατανοήσει καλύτερα τις αλλαγές στην τροχιά διαστημικών σκουπιδιών, και στο σχεδιασμό μέτρων για την αντιμετώπιση των κινδύνων που εγκυμωνεί η επανείσοδό τους στην γήινη ατμόσφαιρα.

H Ευρώπη προετοιμάζεται για το μέλλον

Το 2009 ξεκίνησε το Space Situational Awareness Preparatory Programme (SSA-PP), ένα πρόγραμμα της ESA με σκοπό να ενισχύσει τις ικανότητες ανίχνευσης διαστημικών σκουπιδιών, πρόβλεψης και εκτίμησης του κινδύνου που εγκυμωνεί η επανείσοδό τους στη γήινη ατμόσφαιρα, καθώς και της επίδρασης του διαστημικού καιρού.

«Ο στόχος του προγράμματος SSA-PP είναι να ενισχυθούν οι ικανότητες της Ευρώπης ώστε μπορεί να προβλέπει με ακρίβεια και να παρακολουθεί από κοντά τέτοιου είδους γεγονότα,» σημείωσε ο Nicolas Bobrinsky που διευθύνει το Γραφείο SSA-PP.

«Περισσότερο ακριβείς προβλέψεις θα βοηθήσουν τις υπηρεσίες πολιτικής προστασίας να αντιδούν με τον κατάλληλο τρόπο, προστατεύοντας ανθρώπους από τραυματισμό, καθώς και τις περιουσίες τους.»

http://www.esa.int/esaCP/SEMDBW6UXSG_Greece_0.html

www.ofa.gr

Το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Hubble φωτογραφίζει κοσμικές φυσαλίδες

Πολλές από τις διάσημες εικόνες του Hubble δείχνουν συνήθως κομψούς σπειροειδείς ή ελλειπτικούς γαλαξίες, τα σχήματα των οποίων είναι αντιπροσωπευτικά για γαλαξίες μεγάλου μεγέθους. Οι μικρότεροι σε μέγεθος, όπως ο ακανόνιστος γαλαξίας Holmberg II, εμφανίζουν μεγάλη ποικιλομορφία και είναι δύσκολο να ταξινομηθούν. Το ακαθόριστο σχήμα αυτού του γαλαξία είναι διάστικτο από μεγάλες λαμπερές φυσαλίδες αερίου, όπως απεικονίζεται στην εικόνα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble.

Οι περίπλοκοι φωτεινοί θύλακες αερίου στον γαλαξία Holmberg II είναι αποτέλεσμα της έντονης ζωής πολλών γενεών αστέρων. Αστέρες με μεγάλη μάζα δημιουργούνται σε περιοχές με μεγάλη πυκνότητα αερίων και κατά την διάρκεια της ζωής τους απωθούν αυτό το υλικό μέσω των ισχυρών αστρικών ανέμων τους. Στο τέλος της ζωής τους εκρήγνυνται σαν σουπερνόβα και τα κρουστικά κύματα εκσφενδονίζονται με μεγάλες ταχύτητες ανεβάζοντας την θερμοκρασία του αερίου και δημιουργούν τους λεπτούς σχηματισμούς που βλέπουμε σήμερα.

Ο γαλαξίας Holmberg II αποτελεί ένα μωσαϊκό πυκνών περιοχών αστρογένεσης και εκτεταμένων περιοχών χαμηλής πυκνότητας μεγέθους χιλιάδων ετών φωτός. Ανήκοντας στην κατηγορία των νάνων γαλαξιών ο Holmberg II δεν εμφανίζει ούτε σπείρες, όπως ο Γαλαξίας μας, ούτε πυκνό φωτεινό πυρήνα όπως οι ελλειπτικοί γαλαξίες. Σε αυτό το περιβάλλον χαμηλής βαρυτικής επίδρασης, οι φωτεινοί σχηματισμοί που παρατηρούνται, διατηρούν το σχήμα τους για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Αν και μικρός σε μέγεθος εμφανίζει ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά. Το ασυνήθιστο σχήμα του τον έχει συμπεριλάβει στον Άτλαντα των Παράξενων Γαλαξιών του Halton Arp (Halton Arp’s Atlas of Peculiar Galaxies). Ο γαλαξίας φιλοξενεί μια πολύ φωτεινή πηγή ακτίνων Χ στο μέσο των τριών φυσαλίδων στο άνω δεξιό τμήμα της εικόνας. Η πηγή της έντονης ακτινοβολίας δεν είναι ακόμη γνωστή, ωστόσο πιθανολογείται η ύπαρξη μιας μεσαίου μεγέθους μαύρης τρύπας η οποία απορροφά υλικό από την γύρω περιοχή.

Η εικόνα είναι σύνθεση εκθέσεων στο ορατό και στο εγγύς υπέρυθρο τμήμα του φάσματος από την κάμερα ACS (Advanced Camera for Surveys) του Hubble.

http://www.spacetelescope.org/news/heic1114/

© Όμιλος Φίλων Αστρονομίας • www.ofa.gr

AstroParty στο ΝΟΗΣΙΣ

Την Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου 2011 το ΝΟΗΣΙΣ διοργανώνει και φέτος το AstroParty, μια εκδήλωση που προσφέρει στο ευρύ κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει ένα Κέντρο Επιστημών, σ’ ένα ευχάριστο περιβάλλον με διασκεδαστικό τρόπο. Στο πρόγραμμα της εκδήλωσης μεταξύ άλλων περιλαμβάνονται οι παρακάτω εκπαιδευτικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες:

• Επίσκεψη στο Μουσείο Τεχνολογίας.
• «Περιήγηση στο νυχτερινό ουρανό» στο Πλανητάριο.
• Προβολές στο Κοσμοθέατρο.
• Θέατρο σκιών του Τηλέμαχου Αθανασιάδη με το εναλλακτικό έργο «Ο Καραγκιόζης και ο Δράκος των Άστρων».
• Συμμετοχή ρομπότ που προσομοιώνουν την έννοια της ανακύκλωσης, ρομπότ που χορεύουν, βιομορφικά ρομπότ, ρομπότ DJ και ρομπότ πράσινης ενέργειας από την Robotixlab και τον Μηχανολόγο Ρομποτικής Αντώνη Κάνουρα.
•  Απλά πειράματα φυσικής και διαδραστικά εκπαιδευτικά παιχνίδια με τη συμμετοχή των Physics Partizani του ΑΠΘ.
• Εργαστήριο κατασκευών με σπασμένα παιχνίδια: «Παιχνίδια από την αρχή!!» από τη «Σχεδία στην πόλη».       
• Παρουσιάσεις πειραμάτων «Η Μαγεία της Επιστήμης».
• Παρατήρηση του νυκτερινού ουρανού με τηλεσκόπια του Ομίλου Φίλων Αστρονομίας Θεσσαλονίκης.
• Στατική έκθεση αερομοντελισμού και πτήσεις μικρών τηλεκατευθυνόμενων μοντέλων, από την Ελληνική Αεραθλητική Ομοσπονδία.
• Τηλεκατευθυνόμενα αυτοκίνητα από τους Αυτοκινητομοντελιστές της πίστας Top RC στη Νεοχωρούδα.
• Παρουσίαση νέων ενεργειακών και περιβαλλοντικών  τεχνολογιών του ΕΚΕΤΑ.
• Συναυλία με το γκρουπ που ξεχώρισε στο φεστιβάλ Schoolwave, Los Mujeros με μουσικές πινελιές από blues, balkan, funk, bossa nova και ρεμπέτικο στις 21:00.        

Είσοδος ελεύθερη από τις 16:00.

www.ofa.gr

Οι τελευταίες στιγμές του δορυφόρου UARS. Παρατηρήστε τον σήμερα το βράδυ.

Ο ανενεργός δορυφόρος UARS της NASA έφτασε στο τέλος της ζωής του και η καταστροφή του στην ατμόσφαιρα της Γης προσδιορίζεται (σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία) από τις 9 το βράδυ της 23ης Σεπτεμβρίου έως τις 11 το πρωί της 24ης. Το σημείο πρόσκρουσης δεν μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια, παρά μόνο δύο ώρες πριν την είσοδο στην ατμόσφαιρα.

Το βράδυ της Παρασκευής θα είναι ορατός από την Θεσσαλονίκη και από άλλες πόλεις της Ελλάδας.

Για την Θεσσαλονίκη θα ανατείλει στις 21.02 (ώρα Ελλάδος) στον νοτιοδυτικό ουρανό στον αστερισμό του Σκορπιού, θα περάσει πολύ κοντά από τον Αλτάιρ στις 21:05:23, λίγα δευτερόλεπτα μετά θα βρίσκεται στο μέγιστο ύψος του (68 μοίρες) στον αστερισμό του Κύκνου και θα δύσει στις 21:08:51 στα βορειοανατολικά, στον αστερισμό του Περσέα. 

Οι ώρες δεν είναι απόλυτα ακριβείς επειδή η τροχιά του χάνει ύψος όσο πλησιάζει την ατμόσφαιρα και η ταχύτητα του μειώνεται. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα η καταστροφή του να αρχίσει πριν την προβλεπόμενη ώρα, έτσι όποια παρατήρηση γίνει είναι πολύτιμη.

Εφοδιαστείτε με φωτογραφικές μηχανές ή βιντεοκάμερες και αν δείτε περισσότερα από ένα φωτεινά σημεία να διασχίζουν τον ουρανό καταγράψτε με ακρίβεια την θέση (σε σχέση με τα αστέρια) και την ώρα.Όσοι διαθέτουν πρόγραμμα πρόβλεψης για δορυφόρους όπως το Heavensat μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα παρακάτω στοιχεία TLE για τον δορυφόρο. 

Τα τελευταία από το space-track.org είναι:

1 21701U 91063B   11266.13547510  .03593875  11504-4  38862-3 0  6275

2 21701 056.9373 267.0416 0005916 017.3592 342.7453 16.36702003109028

Στην ιστοσελίδα του ΟΦΑ θα αναρτούνται τα νεότερα στοιχεία από το space-track.org μόλις γίνονται γνωστά.

www.ofa.gr

Ανενεργός δορυφόρος της NASA θα καταπέσει στο έδαφος.

Ένας, νεκρός εδώ και χρόνια, ερευνητικός δορυφόρος της NASA αναμένεται να καταστραφεί στην ατμόσφαιρα της Γης τις επόμενες ημέρες σύμφωνα με αξιωματούχους της υπηρεσίας. 

Ο δορυφόρος UARS (Upper Atmosphere Research Satellite) τέθηκε εκτός λειτουργίας το 2005 και άρχισε να χάνει ύψος έκτοτε με αργό ρυθμό. 

Η επανείσοδος του υπολογίζεται στις 23 Σεπτεμβρίου (συν ή πλην μια ημέρα) και η περιοχή όπου μπορεί να πέσει εκτείνεται από τον Καναδά και την βόρεια Ευρώπη έως την άκρη της νότιας Αμερικής, μια περιοχή που ορίζεται από την τροχιά του δορυφόρου, η οποία έχει κλίση 57 μοιρών. 

Η ηλιακή δραστηριότητα (που επηρεάζει την ατμόσφαιρα της Γης), οι εναλλαγές στο βαρυτικό πεδίο της Γης και ο προσανατολισμός του δορυφόρου, καθιστούν δύσκολο τον επακριβή προσδιορισμό του σημείου και της ώρας επανεισόδου στην ατμόσφαιρα. Ακόμη και δύο ώρες πριν την επαφή του με την ατμόσφαιρα το πιθανό σημείο πτώσης θα βρίσκεται οπουδήποτε σε μια περιοχή 10.000 χιλιομέτρων. 

Το μεγαλύτερο μέρος του δορυφόρου θα καταστραφεί κατά την επαφή του με την ατμόσφαιρα, όμως 26 κομμάτια (με το μεγαλύτερο να ζυγίζει 150 κιλά) θα φτάσουν μέχρι το έδαφος. Η NASA ανακοίνωσε ότι οι πιθανότητες να τραυματιστεί κάποιος από αυτά είναι πάρα πολύ μικρές, περίπου 1 στις 3200. Η ζώνη πτώσης υπολογίζεται σε 800 χιλιόμετρα και αν βρίσκεται κοντά σε κατοικημένη περιοχή, το θέαμα θα είναι συναρπαστικό. 

Ο δορυφόρος έχει μήκος 11 μέτρα, πλάτος 4,5 και τέθηκε σε τροχιά από το διαστημικό λεωφορείο Discovery το 1991. Μελετούσε την ατμόσφαιρα της Γης και το στρώμα του όζοντος και στοίχισε 750 εκ. δολάρια. Τον Οκτώβριο του 2010 ακόμη και ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός πραγματοποίησε ελιγμό διαφυγής για να μην συγκρουστεί με τον δορυφόρο ο οποίος χάνοντας συνεχώς ύψος έφτασε στο επίπεδό του.

Η σελίδα της NASA με τις τελευταίες ανακοινώσεις: http://www.nasa.gov/mission_pages/uars/index.html

www.ofa.gr

Αστρονόμοι ανακάλυψαν πλανήτη με δύο ήλιους

ο πλανήτης με τους δύο ήλιους από την ταινία "Πόλεμος των Άστρων"

Πλανήτη με δύο ήλιους ανακάλυψαν αστρονόμοι, με την βοήθεια του τροχιακού τηλεσκοπίου Kepler της NASA. Όπως απεικονίστηκε προφητικά στην ταινία επιστημονικής φαντασίας «Πόλεμος των Άστρων» ο πλανήτης διαθέτει δύο αστέρια, αλλά δεν διαθέτει ζωή. 

Πρόκειται για έναν ψυχρό, αέριο πλανήτη στο μέγεθος του Κρόνου ο οποίος περιφέρεται γύρω από τα δύο άστρα σε 229 ημέρες. Τα άστρα είναι μικρότερα από τον Ήλιο μας και βρίσκονται σε απόσταση 200 ετών φωτός από την Γη στον αστερισμό του Κύκνου.

Χρησιμοποιώντας το τροχιακό τηλεσκόπιο Kepler, οι αστρονόμοι παρακολουθούν την φωτεινότητα σε 150.000 επιλεγμένα άστρα. Μόλις ένας πλανήτης  περάσει μπροστά από τον δίσκο του άστρου του, προκαλεί μια μικρή έκλειψη και μία μικρή πτώση στην φωτεινότητα του άστρου. 

Το σύστημα Kepler 16 σε σχέση με τις τροχιές της Γης και του Ερμή.

Στο συγκεκριμένο σύστημα παρακολούθησαν την πτώση φωτεινότητας που προκάλεσε το ένα άστρο καθώς περνούσε μπροστά από το δεύτερο. Στην συνέχεια και ενώ τα δύο άστρα είχαν απομακρυνθεί μεταξύ τους, παρακολούθησαν και μια τρίτη μικρότερη πτώση φωτεινότητας η οποία επαναλαμβανόταν σε τακτά διαστήματα κάτι που σημαίνει ότι ο πλανήτης βρίσκεται σε τροχιά γύρω και από τα δύο άστρα. 

«Η ανακάλυψη επιβεβαιώνει μια νέα κατηγορία πλανητικών συστημάτων που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν ζωή. Το γεγονός ότι τα περισσότερα αστέρια στον γαλαξία μας ανήκουν σε διπλά συστήματα αυξάνει τις πιθανότητες για ύπαρξη ζωής, γιατί μέχρι τώρα υπολογίζαμε μόνο τα μονά συστήματα. Η ανακάλυψη αυτή επιβεβαιώνει την θεωρία που είχαμε για δεκαετίες αλλά χωρίς αποδείξεις» δηλώνει ο ερευνητής της ομάδας William Borucki.

Η επόμενη διάβαση του πλανήτη θα γίνει στις 28 Ιουνίου 2012 και θα προκαλέσει μείωση της φωτεινότητας σε ποσοστό 1,7 τοις εκατό. Ερασιτέχνες με μεγάλα τηλεσκόπια και CCD φωτογραφικές μηχανές θα μπορέσουν να καταγράψουν την μείωση, αλλά θα συμβεί κατά τις πρωινές ώρες για το δυτικό ημισφαίριο.  

Η ιστοσελίδα του Kepler: http://kepler.nasa.gov/

www.ofa.gr

Το HARPS ανακαλύπτει πενήντα νέους εξωπλανήτες

Αστρονόμοι που ερευνούν το Σύμπαν για νέους πλανήτες χρησιμοποιώντας το HARPS, τον φασματογράφο του αστεροσκοπείου των 3,6 μέτρων La Silla του ESO στην Χιλή, ανακοίνωσαν τον εντοπισμό 50 νέων εξωπλανητών στους οποίους περιλαμβάνονται και 16 πλανήτες με παρόμοια χαρακτηριστικά με την Γη, από τους οποίους ένας βρίσκεται στο όριο της κατοικήσιμης ζώνης του άστρου του. 

Μελετώντας τις ιδιότητες των νέων εξωπλανητών υπολογίζουν ότι στο 40 τοις εκατό των αστέρων που είναι παρόμοιοι με τον Ήλιο υπάρχει τουλάχιστον ένας πλανήτης ελαφρύτερος του Κρόνου.

«Οι νέες ανακαλύψεις από το HARPS ξεπέρασαν κάθε προσδοκία μας και περιλαμβάνουν έναν εξαιρετικά μεγάλο πληθυσμό πλανητών που μοιάζουν με την Γη και τον Ποσειδώνα γύρω από άστρα παρόμοια με τον Ήλιο μας. Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι ο ρυθμός των ανακαλύψεων θα αυξηθεί κατακόρυφα», δηλώνει ο επικεφαλής της ομάδας HARPS, αστρονόμος Michel Mayor από το Πανεπιστημίου της Γενεύης

Στα οκτώ χρόνια λειτουργίας του και μελετώντας αστέρες παρόμοιους με τον Ήλιο, το HARPS ανακάλυψε περισσότερους από 150 νέους εξωπλανήτες, ένα ποσοστό που αντιστοιχεί στα δύο τρίτα του συνόλου των γνωστών εξωπλανητών με μάζα μικρότερη του Ποσειδώνα. 

Μέσω αναβαθμίσεων σε υλικό και λογισμικό, το HARPS έχει την δυνατότητα να ερευνήσει για βραχώδεις πλανήτες που θα μπορούσαν να φιλοξενούν ζωή. 

Δέκα νέα άστρα μελετήθηκαν με μεγαλύτερη ακρίβεια, και μετά από δύο χρόνια οι αστρονόμοι ανακάλυψαν 5 νέους πλανήτες με μάζα λιγότερη από το πενταπλάσιο της Γης. 

«Οι πλανήτες αυτοί θα αποτελέσουν το επίκεντρο των μελλοντικών τηλεσκοπίων στην έρευνα τους για ενδείξεις ζωής, μέσω του εντοπισμού οξυγόνου στην ατμόσφαιρα τους», δηλώνει ο αστρονόμος Francesco Pepe από το Πανεπιστημίου της Γενεύης. 

Ένας από αυτούς τους πλανήτες, ο HD 85512 b, έχει μάζα 3,6 φορές την μάζα της Γης και βρίσκεται στο όριο της κατοικήσιμης ζώνης του άστρου του, της περιοχής γύρω από ένα άστρο όπου μπορεί να υπάρξει νερό σε υγρή μορφή. 

«Αυτός είναι ο μικρότερος πλανήτης που ανακαλύφθηκε με την μέθοδο της ακτινικής ταχύτητας και ο δεύτερος μικρότερος που βρίσκεται μέσα σε κατοικήσιμη ζώνη», προσθέτει η Lisa Kaltenegger του Ινστιτούτου Max Planck της Γερμανίας. 

Τα αποτελέσματα των ερευνών καθιστούν τους αστρονόμους σίγουρους ότι βρίσκονται κοντά στην ανακάλυψη μικρών πλανητών σε τροχιά γύρω από άστρα παρόμοια με τον Ήλιο. 

Σε αυτό θα βοηθήσουν και νέα όργανα όπως ένα αντίγραφο του HARPS το οποίο θα εγκατασταθεί στο Telescopio Nazionale Galileo στις Κανάριες Νήσους για να εποπτεύει τον νότιο ουρανό, ενώ ένα πιο ισχυρό όργανο, το ESPRESSO, θα εγκατασταθεί στο VLT (Very Large Telescope) του ESO στο Cerro Paranal της Χιλής το 2016.

Πηγή: ESO

www.ofa.gr

Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός διασχίζει τον δίσκο της Σελήνης

Η σημερινή φωτογραφία στην ιστοσελίδα Earth Science Picture of the Day ανήκει στο μέλος του ΟΦΑ, Κώστα Εμμανουηλίδη και απεικονίζει τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό καθώς διασχίζει τον σεληνιακό δίσκο. 

Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη στις 3 Ιουνίου το μεσημέρι από το Κριαρίτσι Χαλκιδικής και αποτελεί σύνθεση πολλών διαδοχικών καρέ.

www.ofa.gr

Το GRAIL της NASA θα επιχειρήσει να λύσει τα μυστήρια της Σελήνης

Εκτοξεύτηκε το Σάββατο 10 Σεπτεμβρίου στις 15:08 ώρα Ελλάδος από το ακρωτήριο Canaveral, μετά από καθυστερήσεις λόγω καιρού, η αποστολή GRAIL (Gravity Recovery and Interior Laboratory) με προορισμό την Σελήνη σε μια προσπάθεια κατανόησης του εσωτερικού του δορυφόρου μας.

Αν και υπήρξαν πολλές αποστολές (109 είχαν σαν στόχο την Σελήνη) που την μελέτησαν από τροχιά, επισκέφθηκαν την επιφάνεια της και επέστρεψαν δείγματα των πετρωμάτων της, το εσωτερικό της παραμένει άγνωστο.

 "Για να κατανοήσουμε πραγματικά την Σελήνη και τι είναι αυτό που την κάνει τόσο ιδιαίτερη, πρέπει να μελετήσουμε το εσωτερικό της" αναφέρει η καθηγήτρια Γεωφυσικής του ΜΙΤ και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας του GRAIL, Maria Zuber. 

"Τι συμβαίνει στο εσωτερικό της; Πως έλιωσε; Υπάρχει πυρήνας; Πως σχηματίστηκε ο πυρήνας; Πως μεταδίδεται η θερμότητα; Γιατί οι λεκάνες πρόσκρουσης στην ορατή από την Γη πλευρά της είναι γεμάτες με μάγμα ενώ απουσιάζουν εντελώς από την αόρατη; Είναι η Σελήνη αποτέλεσμα της σύγκρουσης δυο παλαιών δορυφόρων της Γης; Αυτά είναι τα ερωτήματα που καλούνται να απαντήσουν τα πανομοιότυπα σκάφη της αποστολής.

Τα δίδυμα σκάφη δεν θα ταξιδέψουν κατευθείαν προς την Σελήνη αλλά θα περάσουν πρώτα από το σημείο Lagrange 1 του συστήματος Γης - Ηλίου και κατόπιν θα εισέλθουν σε σεληνιακή τροχιά την πρωτοχρονιά του 2012, εξασφαλίζοντας έτσι μικρότερη ποσότητα καυσίμων κατά την εκτόξευση.

Η ερευνητική φάση θα ξεκινήσει στις 8 Μαρτίου με τα δύο σκάφη να βρίσκονται σε σχηματισμό, σε απόσταση που θα κυμαίνεται από 100 έως 230 χιλιόμετρα μεταξύ τους και σε ύψος 55 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της Σελήνης. Η αυξομείωση της απόστασης θα τους επιτρέψει να μελετήσουν χαρακτηριστικά του δορυφόρου μας σε διαφορετικά βάθη μέσω του συστήματος Lunar Gravity Ranging System, το οποίο θα καταγράφει την διαφορά στην απόσταση των δύο σκαφών (με ακρίβεια δεκάτων μικρομέτρου) καθώς θα περνούν πάνω από περιοχές διαφορετικής πυκνότητας και βαρύτητας. 

Η διάρκεια της αποστολής τους είναι μέχρι τον Ιούνιο του 2012, όπου λόγω της έκλειψης Ηλίου στην Σελήνη, (έκλειψη Σελήνης στην Γη, 4 Ιουνίου) θα προκληθεί μεγάλη πτώση του ρεύματος στους ηλιακούς συλλέκτες και στην συνέχεια τα σκάφη θα καταστραφούν πέφτοντας στην επιφάνεια της Σελήνης. 

Το GRAIL είναι η δεύτερη από τις τρεις αποστολές της NASA σε σώματα του ηλιακού μας συστήματος στο πλαίσιο του προγράμματος Year of the Solar System από τον Οκτώβριο 2010 έως τον Αύγουστο 2012 (ένας χρόνος στον πλανήτη Άρη). Το πρόγραμμα περιλαμβάνει την αποστολή Juno με στόχο τον Δία και την αποστολή Mars Science Laboratory στον Άρη 

Η ιστοσελίδα της αποστολής GRAIL: http://moon.mit.edu/

www.ofa.gr

Μέλη του ΟΦΑ στο CERN

Με ιδιαίτερη επιτυχία και με τις καλύτερες εντυπώσεις ολοκληρώθηκε η επίσκεψη μελών του Ο.Φ.Α. στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών, το γνωστό σε όλους CERN. Η ερευνήτρια του Κέντρου και συντονίστρια προβολής για το πείραμα ALICE, κ. Δέσποινα Χατζηφωτιάδου (συνοδευμόμενη από τον συμπαθέστατο Γιώργο, φοιτητή Πληροφορικής που κάνει πρακτική στο CERN) ήταν καταπληκτική ως οικοδέσποινα και ξεναγός της ομάδας, φροντίζοντας υπομονετικά να δώσει με τον καλύτερο τρόπο την εικόνα του τι γίνεται στο μεγάλο αυτό "εργοτάξιο", το εργοστάσιο παραγωγής θεωρητικής και εφηρμοσμένης γνώσης και να απαντήσει στις ερωτήσεις και τις απορίες όλων. Καθοριστική στη φάση της προετοιμασίας της επίσκεψης ήταν και η συνδρομή της κ. Γιώτας Φωκά, επίσης ερευνήτριας στο Κέντρο. Τα μέλη της ομάδας και η διοίκηση του Ο.Φ.Α. απευθύνουν ένα θερμό ευχαριστώ στους ανωτέρω για τη βοήθειά τους. Το υπόλοιπο πρόγραμμα της 6ήμερης εκδρομής περιλάμβανε γνωριμία με τη Ζυρίχη, το Λουγκάνο, τη Λουκέρνη, τους καταρράκτες του Ρήνου, την Titisee, το Freibourg (Γερμανία), τη Βέρνη, τη Γενεύη, το Chamonix Mont Blanc (Γαλλία) και το Annecy (Γαλλία).

www.ofa.gr