Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble μας προσφέρει την πιο λεπτομερή έως τώρα εικόνα του Messier 9, ενός σφαιρωτού σμήνους κοντά στο κέντρο του Γαλαξία. Αν και αθέατο στο γυμνό μάτι το σμήνος, το Hubble διακρίνει περισσότερα από 250.000 άστρα. Το Messier 9 είναι σφαιρωτό σμήνος, δηλαδή μια σχεδόν σφαιρική συγκέντρωση άστρων 25.000 έτη φωτός μακριά από την Γη και τόσο κοντά στο κέντρο του Γαλαξία μας ώστε η βαρυτική επίδραση του παραμορφώνει το σχήμα του σμήνους.
Τα σφαιρωτά σμήνη πιστεύεται ότι φιλοξενούν μερικά από τα πιο ηλικιωμένα άστρα στον Γαλαξία μας και σχηματίστηκαν όταν το Σύμπαν ήταν πολύ νέο. Εκτός από την ηλικία τους, περίπου διπλάσια του Ήλιου, τα άστρα του Messier 9 έχουν και διαφορετική σύνθεση καθώς δεν περιέχουν τόσα πολλά βαρέα στοιχεία όπως το άστρο μας.
Ειδικότερα τα στοιχεία που είναι καθοριστικής σημασίας για την ζωή στη Γη, όπως το οξυγόνο και ο άνθρακας, καθώς και ο σίδηρος που βρίσκεται στον πυρήνα της, είναι πολύ σπάνια στο Messier 9 και σε άλλα σμήνη όπως αυτό. Αυτό συμβαίνει διότι τα βαρύτερα στοιχεία δημιουργήθηκαν σταδιακά στους πυρήνες άστρων και σε εκρήξεις υπερκαινοφανών (σουπερνόβα). Την εποχή που δημιουργήθηκαν όμως τα άστρα του Messier 9 υπήρχαν στο σύμπαν πολύ μικρές ποσότητες των στοιχείων αυτών.
Το Messier 9, όπως υποδηλώνει και το όνομά του, ανακαλύφθηκε από τον γάλλο αστρονόμο Charles Messier το 1764. Ακόμη και με τα πιο προηγμένα τηλεσκόπια της εποχής δεν μπορούσε να αναλυθεί το φως του σμήνους σε ξεχωριστά αστέρια, έτσι ο Messier ταξινόμησε το αντικείμενο ως νέφος. Μόνο αργότερα κατά το 18ο αιώνα οι αστρονόμοι και κυρίως ο William Herschel μπόρεσε να παρατηρήσει ξεχωριστά αστέρια στο σμήνος.Η αντίθεση μεταξύ των σύγχρονων οργάνων και των οργάνων της εποχής του Messier είναι μεγάλη. Το Hubble στην πιο λεπτομερή εικόνα του σμήνους που παρήγαγε, μπορεί και ξεχωρίζει άστρα ακόμη και στον συνωστισμένο πυρήνα του σμήνους. Περισσότερα από 250.000 βρίσκονται εστιασμένα στον ανιχνευτή της κάμερας ACS (Advanced Camera for Surveys) σε μια εικόνα που καλύπτει ένα πεδίο όσο το κεφάλι μιας καρφίτσας στην άκρη του χεριού.
Εκτός από την ανάλυση σε ξεχωριστά άστρα, στην εικόνα είναι εμφανής και η διαφορά στο χρώμα των άστρων. Το χρώμα κάθε άστρου είναι συνδεδεμένο με την θερμοκρασία του. Αντίθετα απ ότι θα περίμενε κανείς, όσο πιο κόκκινο είναι ένα άστρο τόσο πιο ψυχρό είναι, και όσο πιο μπλε τόσο πιο θερμό. Το ευρύ φάσμα των αστρικών θερμοκρασιών διακρίνεται σαφέστατα από την ευρεία παλέτα των χρωμάτων στην εικόνα του Hubble.
Και η γειτονιά του Messier 9 παρουσιάζει ενδιαφέρον καθώς περιλαμβάνει δυο μεγάλα σκοτεινά νεφελώματα τα οποία αποτελούνται από μεσοαστρική σκόνη. Νοτιοανατολικά του Messier 9 βρίσκεται το Barnard 259 ενώ δυτικά το Barnard 64. Και τα δύο είναι ορατά σε εικόνες ευρέως πεδίου του σφαιρωτού σμήνους
www.ofa.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου