9 Ιανουαρίου 2012
Ένα πλήθος αμυδρών γαλαξιών φωτογραφήθηκε από το τηλεσκόπιο 2,2 μέτρων στο αστεροσκοπείο La Silla του ESO στη Χιλή, με σκοπό την διερεύνηση του τρόπου κατανομής της σκοτεινής ύλης στους γαλαξίες.
Η εικόνα αποτελεί μέρος της έρευνας COMBO-17 (Classifying Objects by Medium-Band Observations in 17 Filters), η οποία φωτογραφίζει μικρά κομμάτια του ουρανού μέσω 17 διαφορετικών φίλτρων. Η περιοχή που καλύπτει η εικόνα είναι όση η Πανσέληνος, αλλά σε αυτήν περιέχονται χιλιάδες γαλαξίες.
Η συνολική έκθεση της εικόνας ήταν σχεδόν 7 ώρες και έτσι το τηλεσκόπιο μπόρεσε να συλλάβει το φως από πολύ μακρινούς και αμυδρούς γαλαξίες. Οι γαλαξίες με σαφή δομή, όπως αυτός που βρίσκεται στο άνω αριστερό μέρος της εικόνας απέχουν μόνο λίγα δισεκατομμύρια έτη φωτός. Οι αμυδρότεροι και με πιο ασαφές σχήμα είναι περίπου εννέα με δέκα δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά.
Η έρευνα COMBO-17 μας επιτρέπει να μελετήσουμε την κατανομή της σκοτεινής ύλης στους γαλαξίες. Η σκοτεινή ύλη δεν εκπέμπει, ούτε απορροφά το φως και έτσι μπορεί να ανιχνευθεί μόνο μέσω της βαρυτικής επίδρασης που ασκεί στους γαλαξίες. Μερικοί από τους κοντινότερους γαλαξίες δρουν σαν φακοί που παραμορφώνουν το φως απομακρυσμένων γαλαξιών οι οποίοι βρίσκονται στην ίδια γραμμή θέασης. Μετρώντας την παραμόρφωση που προκαλείται, (το φαινόμενο ονομάζεται βαρυτικός εστιασμός, gravitational lensing) οι αστρονόμοι μπορούν να κατανοήσουν πως κατανέμεται η σκοτεινή ύλη στα αντικείμενα που δρουν σαν φακοί.
Η παραμόρφωση είναι πολύ μικρή και ανεπαίσθητη στο μάτι. Ωστόσο επειδή η φωτογράφιση με 17 φίλτρα επιτρέπει πολύ ακριβείς μετρήσεις της απόστασης των γαλαξιών, είναι δυνατόν να καθοριστεί εάν δυο γαλαξίες που φαίνονται πολύ κοντά μεταξύ τους, βρίσκονται σε διαφορετικές αποστάσεις από την Γη. Αφού προσδιοριστούν τα συστήματα που δρουν σαν φακοί, μπορεί να μετρηθεί η κατά μέσο όρο παραμόρφωση σε πλήθος χιλιάδων γαλαξιών. Με περισσότερους από 4.000 βαρυτικούς φακούς που εντόπισε η έρευνα COMBO-17, είναι μια ιδανική μέθοδος για την καλύτερη κατανόηση της σκοτεινής ύλης.
Η εικόνα αποτελεί μέρος της έρευνας COMBO-17 (Classifying Objects by Medium-Band Observations in 17 Filters), η οποία φωτογραφίζει μικρά κομμάτια του ουρανού μέσω 17 διαφορετικών φίλτρων. Η περιοχή που καλύπτει η εικόνα είναι όση η Πανσέληνος, αλλά σε αυτήν περιέχονται χιλιάδες γαλαξίες.Η συνολική έκθεση της εικόνας ήταν σχεδόν 7 ώρες και έτσι το τηλεσκόπιο μπόρεσε να συλλάβει το φως από πολύ μακρινούς και αμυδρούς γαλαξίες. Οι γαλαξίες με σαφή δομή, όπως αυτός που βρίσκεται στο άνω αριστερό μέρος της εικόνας απέχουν μόνο λίγα δισεκατομμύρια έτη φωτός. Οι αμυδρότεροι και με πιο ασαφές σχήμα είναι περίπου εννέα με δέκα δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά.
Η έρευνα COMBO-17 μας επιτρέπει να μελετήσουμε την κατανομή της σκοτεινής ύλης στους γαλαξίες. Η σκοτεινή ύλη δεν εκπέμπει, ούτε απορροφά το φως και έτσι μπορεί να ανιχνευθεί μόνο μέσω της βαρυτικής επίδρασης που ασκεί στους γαλαξίες. Μερικοί από τους κοντινότερους γαλαξίες δρουν σαν φακοί που παραμορφώνουν το φως απομακρυσμένων γαλαξιών οι οποίοι βρίσκονται στην ίδια γραμμή θέασης. Μετρώντας την παραμόρφωση που προκαλείται, (το φαινόμενο ονομάζεται βαρυτικός εστιασμός, gravitational lensing) οι αστρονόμοι μπορούν να κατανοήσουν πως κατανέμεται η σκοτεινή ύλη στα αντικείμενα που δρουν σαν φακοί.
Η παραμόρφωση είναι πολύ μικρή και ανεπαίσθητη στο μάτι. Ωστόσο επειδή η φωτογράφιση με 17 φίλτρα επιτρέπει πολύ ακριβείς μετρήσεις της απόστασης των γαλαξιών, είναι δυνατόν να καθοριστεί εάν δυο γαλαξίες που φαίνονται πολύ κοντά μεταξύ τους, βρίσκονται σε διαφορετικές αποστάσεις από την Γη. Αφού προσδιοριστούν τα συστήματα που δρουν σαν φακοί, μπορεί να μετρηθεί η κατά μέσο όρο παραμόρφωση σε πλήθος χιλιάδων γαλαξιών. Με περισσότερους από 4.000 βαρυτικούς φακούς που εντόπισε η έρευνα COMBO-17, είναι μια ιδανική μέθοδος για την καλύτερη κατανόηση της σκοτεινής ύλης.
ESO / ΟΦΑ
www.ofa.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου