Ομάδα αστρονόμων ανακάλυψε το πρώτο πλανητικό σύστημα σε τροχιά γύρω από ένα διπλό άστρο. Αυτή η ανακάλυψη δείχνει ότι τα πλανητικά συστήματα μπορούν να σχηματιστούν και να επιβιώσουν ακόμη και στο χαοτικό περιβάλλον γύρω από ένα διπλό άστρο και οι πλανήτες να βρίσκονται και στην κατοικήσιμη ζώνη των άστρων τους. Τα αποτελέσματα της έρευνας ανακοινώθηκαν στην 28η Γενική Συνέλευση της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης, IAU, στο Πεκίνο και θα δημοσιευθούν στο περιοδικό Science στις 30 Αυγούστου.
Το σύστημα, γνωστό ως Kepler-47, φιλοξενεί τους μικρότερους πλανήτες σε τροχιά γύρω από ένα διπλό άστρο, που βρέθηκαν έως τώρα. Ανακαλύφθηκαν με τη βοήθεια του τροχιακού τηλεσκοπίου Kepler [1], το οποίο παρακολουθεί τις απειροελάχιστες μειώσεις στην φωτεινότητα ενός άστρου όταν ένας πλανήτης διαβαίνει μπροστά του. [2]
“Σε αντίθεση με την διάβαση ενός μόνο πλανήτη μπροστά από ένα άστρο, περισσότεροι πλανήτες γύρω από ένα διπλό αστέρι πραγματοποιούν μια διάβαση ενός κινούμενου στόχου”, εξηγεί ο Jerome Orosz επικεφαλής της ομάδας. “Τα χρονικά διαστήματα μεταξύ των διαβάσεων και η διάρκειά τους, μπορεί να ποικίλουν σημαντικά, από ημέρες σε ώρες, έτσι οι εξαιρετικά ακριβείς και σχεδόν συνεχείς παρατηρήσεις με το τηλεσκόπιο Kepler ήταν ουσιώδεις”.
Το πλανητικό σύστημα βρίσκεται σε απόσταση 5.000 ετών φωτός στον αστερισμό του Κύκνου. Στο διπλό σύστημα το ένα άστρο περιφέρεται γύρω από το άλλο κάθε 7,5 ημέρες, με το ένα άστρο να είναι παρόμοιο με τον Ήλιο και το άλλο να έχει το ένα τρίτο του μεγέθους του και 175 φορές λιγότερη φωτεινότητα.
Χάρη στις παρατηρήσεις του Kepler, οι αστρονόμοι μπόρεσαν να μετρήσουν τις διαστάσεις των πλανητών. Ο εσωτερικός, ο Kepler-47b, είναι μόνο τρεις φορές μεγαλύτερος από τη Γη και η τροχιά του διαρκεί 49 ημέρες. Ο εξωτερικός, ο Kepler-47c, είναι 4,5 φορές πιο μεγάλος, περίπου στο μέγεθος του Ουρανού, και η τροχιά του διαρκεί 303 ημέρες. Πρόκειται δηλαδή για τον μοναδικό εξωπλανήτη που γνωρίζουμε έως τώρα με την μέθοδο της διάβασης, με την μεγαλύτερη σε διάρκεια τροχιά.
Σημαντικό είναι το γεγονός ότι η τροχιά του εξωτερικού πλανήτη, τον τοποθετεί στην “κατοικήσιμη ζώνη” του άστρου του, την περιοχή δηλαδή γύρω από ένα άστρο, όπου ένας πλανήτης σαν τη Γη, μπορεί να έχει νερό σε υγρή μορφή στην επιφάνειά του.
“Αν και ο εξωτερικός πλανήτης είναι πιθανώς ένας αέριος γίγαντας και άρα ακατάλληλος για ζωή, μπορεί να διαθέτει μεγάλους δορυφόρους ικανούς για διατήρηση ζωής και άξιους περαιτέρω διερεύνησης”, δηλώνει ο William Welsh, μέλος της ομάδας.
Λόγω της μικρής μάζας των πλανητών, η βαρυτική τους επίδραση στα άστρα και μεταξύ τους δεν μπορεί να μετρηθεί, έτσι δεν μπορούμε να γνωρίζουμε την μάζα τους. Ωστόσο οι αστρονόμοι μπορούν να θέσουν ένα ανώτατο όριο, δείχνοντας έτσι ότι πρόκειται όντως για πλανήτες και όχι για καφέ νάνους. [3]
Βασιζόμενοι στο μέγεθος τους, υπολογίζουν την μάζα τους στις 8 και 20 φορές την μάζα της Γης, για τον εσωτερικό και τον εξωτερικό πλανήτη αντίστοιχα.
“Δεδομένου ότι περίπου το ένα τρίτο όλων των άστρων είναι είτε διπλά ή πολλαπλά συστήματα αστέρων, η ανακάλυψη πλανητών σε ένα διπλό σύστημα έχει πολύ σημαντικές συνέπειες όχι μόνο στον υπολογισμό του συνολικού αριθμού των πλανητών που υπάρχουν, αλλά και για το πώς δημιουργούνται τέτοια συστήματα”, καταλήγει ο Jerome Orosz.
Σημειώσεις
[1] Το τροχιακό τηλεσκόπιο Kepler παρατηρεί μια περιοχή του Γαλαξία μας με σκοπό να ανακαλύψει πλανήτες σαν τη Γη, μέσα ή κοντά στην “κατοικήσιμη ζώνη” των άστρων τους, και να καθορίσει πόσα από τα δισεκατομμύρια άστρα στον Γαλαξία μας έχουν τέτοιους πλανήτες.
[2] Η πτώση φωτεινότητας είναι πολύ μικρή, μόνο 0,08% για τον Kepler-47b και 0,2% για τον Kepler-47c. Σε σύγκριση, η Αφροδίτη απέκρυψε περίπου το 0,1% της επιφάνειας του Ήλιου στην τελευταία της διάβαση στις 6 Ιουνίου 2012.
[3] Οι καφέ νάνοι είναι αντικείμενα με μέγεθος που κυμαίνεται ανάμεσα στους πλανήτες και στα άστρα. Δεν έχουν αρκετή μάζα ώστε να πραγματοποιείται σύντηξη υδρογόνου στον πυρήνα τους, αλλά είναι μεγαλύτεροι ακόμη και από τον Δία.
Το σύστημα, γνωστό ως Kepler-47, φιλοξενεί τους μικρότερους πλανήτες σε τροχιά γύρω από ένα διπλό άστρο, που βρέθηκαν έως τώρα. Ανακαλύφθηκαν με τη βοήθεια του τροχιακού τηλεσκοπίου Kepler [1], το οποίο παρακολουθεί τις απειροελάχιστες μειώσεις στην φωτεινότητα ενός άστρου όταν ένας πλανήτης διαβαίνει μπροστά του. [2]
“Σε αντίθεση με την διάβαση ενός μόνο πλανήτη μπροστά από ένα άστρο, περισσότεροι πλανήτες γύρω από ένα διπλό αστέρι πραγματοποιούν μια διάβαση ενός κινούμενου στόχου”, εξηγεί ο Jerome Orosz επικεφαλής της ομάδας. “Τα χρονικά διαστήματα μεταξύ των διαβάσεων και η διάρκειά τους, μπορεί να ποικίλουν σημαντικά, από ημέρες σε ώρες, έτσι οι εξαιρετικά ακριβείς και σχεδόν συνεχείς παρατηρήσεις με το τηλεσκόπιο Kepler ήταν ουσιώδεις”.
Το πλανητικό σύστημα βρίσκεται σε απόσταση 5.000 ετών φωτός στον αστερισμό του Κύκνου. Στο διπλό σύστημα το ένα άστρο περιφέρεται γύρω από το άλλο κάθε 7,5 ημέρες, με το ένα άστρο να είναι παρόμοιο με τον Ήλιο και το άλλο να έχει το ένα τρίτο του μεγέθους του και 175 φορές λιγότερη φωτεινότητα.
Χάρη στις παρατηρήσεις του Kepler, οι αστρονόμοι μπόρεσαν να μετρήσουν τις διαστάσεις των πλανητών. Ο εσωτερικός, ο Kepler-47b, είναι μόνο τρεις φορές μεγαλύτερος από τη Γη και η τροχιά του διαρκεί 49 ημέρες. Ο εξωτερικός, ο Kepler-47c, είναι 4,5 φορές πιο μεγάλος, περίπου στο μέγεθος του Ουρανού, και η τροχιά του διαρκεί 303 ημέρες. Πρόκειται δηλαδή για τον μοναδικό εξωπλανήτη που γνωρίζουμε έως τώρα με την μέθοδο της διάβασης, με την μεγαλύτερη σε διάρκεια τροχιά.Σημαντικό είναι το γεγονός ότι η τροχιά του εξωτερικού πλανήτη, τον τοποθετεί στην “κατοικήσιμη ζώνη” του άστρου του, την περιοχή δηλαδή γύρω από ένα άστρο, όπου ένας πλανήτης σαν τη Γη, μπορεί να έχει νερό σε υγρή μορφή στην επιφάνειά του.
“Αν και ο εξωτερικός πλανήτης είναι πιθανώς ένας αέριος γίγαντας και άρα ακατάλληλος για ζωή, μπορεί να διαθέτει μεγάλους δορυφόρους ικανούς για διατήρηση ζωής και άξιους περαιτέρω διερεύνησης”, δηλώνει ο William Welsh, μέλος της ομάδας.
Λόγω της μικρής μάζας των πλανητών, η βαρυτική τους επίδραση στα άστρα και μεταξύ τους δεν μπορεί να μετρηθεί, έτσι δεν μπορούμε να γνωρίζουμε την μάζα τους. Ωστόσο οι αστρονόμοι μπορούν να θέσουν ένα ανώτατο όριο, δείχνοντας έτσι ότι πρόκειται όντως για πλανήτες και όχι για καφέ νάνους. [3]Βασιζόμενοι στο μέγεθος τους, υπολογίζουν την μάζα τους στις 8 και 20 φορές την μάζα της Γης, για τον εσωτερικό και τον εξωτερικό πλανήτη αντίστοιχα.
“Δεδομένου ότι περίπου το ένα τρίτο όλων των άστρων είναι είτε διπλά ή πολλαπλά συστήματα αστέρων, η ανακάλυψη πλανητών σε ένα διπλό σύστημα έχει πολύ σημαντικές συνέπειες όχι μόνο στον υπολογισμό του συνολικού αριθμού των πλανητών που υπάρχουν, αλλά και για το πώς δημιουργούνται τέτοια συστήματα”, καταλήγει ο Jerome Orosz.
Σημειώσεις
[1] Το τροχιακό τηλεσκόπιο Kepler παρατηρεί μια περιοχή του Γαλαξία μας με σκοπό να ανακαλύψει πλανήτες σαν τη Γη, μέσα ή κοντά στην “κατοικήσιμη ζώνη” των άστρων τους, και να καθορίσει πόσα από τα δισεκατομμύρια άστρα στον Γαλαξία μας έχουν τέτοιους πλανήτες.
[2] Η πτώση φωτεινότητας είναι πολύ μικρή, μόνο 0,08% για τον Kepler-47b και 0,2% για τον Kepler-47c. Σε σύγκριση, η Αφροδίτη απέκρυψε περίπου το 0,1% της επιφάνειας του Ήλιου στην τελευταία της διάβαση στις 6 Ιουνίου 2012.
[3] Οι καφέ νάνοι είναι αντικείμενα με μέγεθος που κυμαίνεται ανάμεσα στους πλανήτες και στα άστρα. Δεν έχουν αρκετή μάζα ώστε να πραγματοποιείται σύντηξη υδρογόνου στον πυρήνα τους, αλλά είναι μεγαλύτεροι ακόμη και από τον Δία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου