Δευτέρα 26 Δεκεμβρίου 2011

Ένας χριστουγεννιάτικος κομήτης


Μετά την πρόσφατη αναμέτρηση του με τον Ήλιο, ο κομήτης C/2011 W3 (Lovejoy) εμφανίζεται σε όλο το μεγαλείο του στον ουρανό του νοτίου (δυστυχώς) ημισφαιρίου. Αστρονόμοι του ESO απαθανάτισαν τον λαμπρό κομήτη στον σκοτεινό ουρανό του Αστεροσκοπείου Paranal στην Χιλή. Εκτός από τις φωτογραφίες δημιούργησαν και ένα time-lapse βίντεο με την ανατολή του κομήτη πάνω από τον ορίζοντα.

“Το τελευταίο πρωινό της βάρδιας μου προσπάθησα να καταγράψω τον κομήτη πριν την ανατολή του Ήλιου” δηλώνει ο αστρονόμος Gabriel Brammer. “Η ουρά του ήταν εμφανής με γυμνό μάτι και ο συνδυασμός της Σελήνης, του κομήτη, του Γαλαξία μας και του καθοδηγητικού laser του αστεροσκοπείου ήταν εξίσου εντυπωσιακός στο μάτι όσο φαίνεται και στην μεγάλης έκθεσης φωτογραφία”

Ο εντυπωσιακός κομήτης φωτογραφήθηκε και από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό κατά την διάρκεια νυκτερινής φωτογράφισης κεραυνών.

Ο κομήτης C/2011 W3 (Lovejoy) ανακαλύφθηκε στις 27 Νοεμβρίου από τον Αυστραλό ερασιτέχνη αστρονόμο Terry Lovejoy και ανήκει στην οικογένεια κομητών Kreutz, οι οποίοι είναι υπολείμματα ενός μεγάλου κομήτη ο οποίος διασπάστηκε τον 12ο αιώνα και ακολουθούν την τροχιά του που τους φέρνει πολύ κοντά στον Ήλιο.

Την περασμένη εβδομάδα ο κομήτης πλησίασε τον Ήλιο σε απόσταση 140.000 χιλιομέτρων και οι αστρονόμοι πίστευαν ότι δεν θα τον ξαναβλέπαμε καθώς θα διασπόταν και θα εξατμιζόταν από τον Ήλιο. Όμως επέζησε και είναι ορατός την αυγή μόνο από το νότιο ημισφαίριο. Ο κομήτης θα συνεχίσει την πορεία του και υπολογίζεται να ξαναγυρίσει σε 314 χρόνια






ESO/ΟΦΑ


www.ofa.gr

Τετάρτη 7 Δεκεμβρίου 2011

Αστρονόμοι εντόπισαν το πιο γρήγορα περιστρεφόμενο άστρο


Αστρονόμοι χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο VLT εντόπισαν το πιο γρήγορα περιστρεφόμενο άστρο. Βρίσκεται σε απόσταση 160.000 ετών φωτός στο Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου και εικάζεται ότι ήταν μέρος ενός διπλού συστήματος από το οποίο εκτινάχτηκε όταν καταστράφηκε ο συνοδός του. 

Η ομάδα των αστρονόμων χρησιμοποίησαν το VLT (Very Large Telescope) του ESO στο Αστεροσκοπείο Paranal στην Χιλή για να διεξάγουν μια έρευνα λαμπρών άστρων με μεγάλη μάζα στο νεφέλωμα Ταραντούλα στο Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου.

Ανάμεσα στα πολλά φωτεινά άστρα η ομάδα εντόπισε και το VFTS 102 το οποίο περιστρέφεται με ταχύτητα άνω των δύο εκατομμυρίων χιλιομέτρων ανά ώρα, περισσότερες από τριακόσιες φορές η ταχύτητα περιστροφής του Ήλιου και πολύ κοντά στο σημείο της διάρρηξης λόγω φυγόκεντρων δυνάμεων.

Η ομάδα ανακάλυψε επίσης ότι το άστρο, με μάζα 25 φορές και λαμπρότητα 100.000 φορές πιο πολύ από τον Ήλιο κινείται με σημαντικά διαφορετική ταχύτητα από τα γειτονικά άστρα.

“Η αξιοσημείωτη ταχύτητα περιστροφής και η ασυνήθιστη κίνηση του σε σχέση με τα γειτονικά άστρα μας έκανε να αναρωτηθούμε για το παρελθόν του” εξηγεί ο αστρονόμος Philip Dufton.

Η διαφορά στην κίνηση του άστρου μπορεί να υποδηλώνει ότι το VFTS 102 είναι ένα άστρο φυγάς, ένα άστρο δηλαδή που εκτινάχτηκε από ένα διπλό αστρικό σύστημα όταν ο συνοδός αστέρας καταστράφηκε ως υπερκαινοφανής. Την ιδέα ενισχύει η παρουσία ενός πάλσαρ και ενός υπολείμματος υπερκαινοφανούς στην περιοχή.

Το άστρο πιθανόν άρχισε την ζωή του σαν μέρος του διπλού συστήματος. Εάν τα δύο άστρα ήταν αρκετά κοντά τότε αέρια από τον συνοδό του μεταφέρθηκαν σε αυτό και σταδιακά επιταχύνθηκε η ταχύτητα περιστροφής του. Μετά από περίπου δέκα εκατομμύρια χρόνια ο συνοδός καταστράφηκε με μια έκρηξη υπερκαινοφανούς αφήνοντας στην θέση του ένα πάλσαρ. Έτσι εξηγούνται η μεγάλη ταχύτητα περιστροφής, το υπόλειμμα υπερκαινοφανούς στην περιοχή, η μεγάλη ταχύτητα σε σχέση με τα γειτονικά άστρα και το πάλσαρ που βρέθηκε.

Αν και οι αστρονόμοι δεν είναι απόλυτα σίγουροι για το σενάριο, ο Dufton καταλήγει: ”Είναι μια συναρπαστική ιστορία καθώς εξηγεί όλα τα ασυνήθιστα χαρακτηριστικά που παρατηρήσαμε. Το άστρο μας δείχνει τις απροσδόκητες πλευρές της σύντομης αλλά δραματικής ζωής των βαρύτερων άστρων”


ESO / ΟΦΑ


www.ofa.gr

Τρίτη 6 Δεκεμβρίου 2011

Ολική έκλειψη Σελήνης, Σάββατο 10/12/2011

Η τελευταία έκλειψη για το 2011 είναι σεληνιακή και δυστυχώς το μεγαλύτερο μέρος της θα είναι αόρατο από την Ελλάδα. Η στιγμή της μέγιστης έκλειψης θα είναι στις 16:32 ώρα Ελλάδος και τότε η Σελήνη θα μεσουρανεί στον Ειρηνικό Ωκεανό στο Γκουάμ.

Για την Ελλάδα, η Σελήνη θα ανατείλει στις 16:57 στιγμή που συμπίπτει με το τέλος της ολικότητας. Έτσι θα παρατηρήσουμε μόνο την μερική φάση της έκλειψης κατά την έξοδο της από την σκιά (και σε αρκετά φωτεινό ουρανό λόγω της δύσης του Ήλιου την ίδια ώρα) με την Σελήνη να βρίσκεται αρκετά χαμηλά, οπότε θα χρειάζεται ελεύθερος και χαμηλός ανατολικός ορίζοντας για την καλύτερη παρατήρηση.
Οι χρόνοι της έκλειψης (σε ώρα Ελλάδας): 

Είσοδος στην παρασκιά (Ρ1): 13:33
Είσοδος στην σκιά, αρχή μερικής έκλειψης (U1): 14:45
Αρχή ολικής έκλειψης (U2): 16:06
Μέγιστο έκλειψης: 16:32
Τέλος ολικής έκλειψης (U3): 16:57
Ανατολή Σελήνης: 16:57 (Αζιμούθιο 59,8 στον αστερισμό του Ταύρου)
Δύση Ηλίου: 17:00
Έξοδος από την σκιά, τέλος μερικής έκλειψης (U4): 18:17, ύψος Σελήνης: 12 μοίρες
Έξοδος από την παρασκιά, τέλος έκλειψης (Ρ4): 19:30, ύψος Σελήνης: 26 μοίρες


Μετάδοση της έκλειψης μέσω διαδικτύου:
Γερμανία: http://www.astronation.net/webcam/10022/344/lunar-eclipse-rise.html
Ινδία: http://www.livestream.com/swansiliguri 
Ινδία: http://aaadelhi.org/
Φιλιππίνες: http://www.ustream.tv/user/astrocamp_ph
Νέα Ζηλανδία: http://www.ustream.tv/channel/astronomy-aotearoa
SLOOH SpaceCamera: http://www.slooh.com/lunar-eclipse/index.php
StarGazersOnline.org: http://www.stargazersonline.org/webcast/ 

www.ofa.gr