Τα Μελτέμια του Ήλιου: Εξερεύνηση των πηγών της ηλιακής δραστηριότητας με πρωτοποριακές διαστημικές αποστολές

Διάλεξη του Δρ. Άγγελου Βουρλίδα, αστροφυσικού στο Space Science Division, Naval Research Laboratory, Washington USA.

Σάββατο 14 Ιουνίου, 7 το απόγευμα, στα γραφεία του Ομίλου

Για τους περισσότερους, ο Ήλιος φαντάζει σαν ένα βαρετό αλλά χρήσιμο αστέρι Μας φωτίζει, μας ζεσταίνει αλλά και μας...καίει όταν ξεχνάμε την αντηλιακή μας κρέμα. Αλλά αυτή είναι μόνο η επιφάνεια. Η ατμόσφαιρα του Ήλιου, ορατή μόνο στις εκλείψεις ή από δορυφόρους, αναβράζει από δραστηριότητα.
Είναι η πηγή του, συνήθως ήσυχου, ηλιακού ανέμου που διαταράσσεται συχνά από μελτέμια - επιβλητικές εκτινάξεις μάζας και μαγνητικού πεδίου.

Όταν αυτά τα μελτέμια, που μπορεί να είναι και τυφώνες, χτυπήσουν την Γη, προκαλούν μεγάλες διαταραχές στην κινητή τηλεφωνία, το διαδίκτυο και ακόμα και στην ηλεκτροδότηση στις βόρειες χώρες.
Τι προκαλεί αυτά τα μελτέμια;
Πότε και πως γίνονται τυφώνες;
Μπορούμε να τα προβλέψουμε;
Για να βρούμε τις απαντήσεις, ένας συνηθισμένος δορυφόρος με μερικά τηλεσκόπια δεν αρκεί. Χρειάζονται πρωτοποριακές ιδέες, μερικές από τις οποίες είναι ήδη σε εφαρμογή. Π.χ. στερεοσκοπικές παρατηρήσεις (STEREO) και Ήλιος σε slow motion (SDO).

Σ' αυτή την ομιλία θα περιγράψω, με ταινίες και εικόνες, τα εντυπωσιακά αποτελέσματα που αποκομίσαμε από αυτές τις αποστολές και θα παρουσιάσω το επόμενο βήμα: μια αποστολή που θα ακουμπήσει τον Ήλιο!

Μην ξεχάσατε το αντηλιακό σας!

Βιογραφικό:

Ο Δρ. Άγγελος Βουρλίδας γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1967 και αποφοίτησε από το τμήμα Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου το 1989. Συνέχισε τις σπουδές του στις Η.Π.Α όπου απόκτησε το διδακτορικό στην Φυσική (1996) με ειδικότητα στην ηλιακή ραδιοαστρονομία.
Εργάστηκε για ένα χρόνο στο Caltech και το 1997 προσλήφθηκε από το Ερευνητικό Εργαστήριο του Ναυτικού των ΗΠΑ (Naval Research Laboratory), όπου παραμένει μέχρι σήμερα, για να εργαστεί στην ανάλυση της ηλιακής δραστηριότητας μέσω δορυφορικών παρατηρήσεων και στην κατασκευή τηλεσκοπίων για διαστημικές εφαρμογές.
Ασχολείται με την διαχείριση διαστημικών προγραμμάτων ως επιστημονικός υπεύθυνος (Project Scientist) δυο πυραυλικών (VAULT,VERIS) και τεσσάρων δορυφορικών προγραμμάτων: LASCO, SECCHI, SOLOHI και WISPR. Επιβλέπει μια ομάδα έξι επιστημόνων. Έχει δημοσιεύσει πάνω από 130 συγγράμματα σε επιστημονικά περιοδικά με περισσότερες από 5000 αναφορές.
Συμμετέχει σε πολλαπλά διεθνή συνέδρια ετησίως, σαν προσκεκλημένος ομιλητής και οργανωτής, και είναι συχνό μέλος εξεταστικών επιτροπών της NASA. Υποστηρίζει ενεργά την ανάμιξη ελληνικών ομάδων σε διαστημικά προγράμματα της ESA και είναι πάντα σε αναζήτηση φοιτητών που θέλουν να εργαστούν σε διαστημικά προγράμματα.
Μέσω του συστήματος δορυφόρων STEREO, κατέγραψε για πρώτη φορά τον Ιούλιο 2007 και συνεχίζει να καταγράφει το φαινόμενο των «ηλιακών τυφώνων» για λογαριασμό της NASA, ενώ παρατήρησε για πρώτη φορά, μέσω του δορυφόρου STEREO-A, την αποκόλληση της ουράς του κομήτη 2P/Encke, εξαιτίας μιας εκτίναξης στεφανιαίας μάζας από τον Ήλιο.

Είσοδος ελεύθερη

www.ofa.gr

Astroparty στην Παραλία Θεσσαλονίκης, Σάββατο 10 Μαΐου

Το Σάββατο 10 Μαΐου, τα μέλη του Ομίλου Φίλων Αστρονομίας, διοργανώνουν αστροπάρτυ στην Παραλία Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο του 1ου Ευρωπαϊκού Παιδικού Φεστιβάλ, «Elephantastico» που σχεδιάστηκε από τη Διεύθυνση Πολιτισμού του Δήμου Θεσσαλονίκης.

Μέσα από τα τηλεσκόπια των μελών, θα παρατηρήσουμε την Σελήνη με τους κρατήρες και τις θάλασσές της, τον γίγαντα πλανήτη Δία με τους δορυφόρους του, τον κόκκινο πλανήτη Άρη και τον άρχοντα των δακτυλιδιών Κρόνο.

Η παρατήρηση θα ξεκινήσει μετά τις 9 το βράδυ στον χώρο μπροστά από το Μακεδονία Παλλάς.

www.ofa.gr

Κυκλοφόρησε το νέο ενημερωτικό του Ομίλου Φίλων Αστρονομίας.

Όλες οι εκδηλώσεις και αστροπάρτυ που πραγματοποιήθηκαν, αστροφωτογραφίες των μελών του Ομίλου, άρθρα των μελών μας, αστρονομικό ημερολόγιο τριμήνου και χάρτης του ουρανού. Διαβάστε το ηλεκτρονικά εδώ

www.ofa.gr

Ανακαλύφθηκε ο πρώτος αστεροειδής με δακτυλίους

Ομάδα αστρονόμων ανακάλυψε, για πρώτη φορά, δακτυλίους γύρω από έναν μακρινό αστεροειδή, την Χαρικλώ. Πρόκειται για το πέμπτο σώμα στο Ηλιακό Σύστημα, μετά τον Κρόνο, τον Δία, τον Ουρανό και τον Ποσειδώνα, που εμφανίζει δακτυλίους και σαφώς το μικρότερο. Η προέλευση τους παραμένει ένα μυστήριο, ίσως όμως πρόκειται για το αποτέλεσμα μιας σύγκρουσης που δημιούργησε ένα δίσκο από συντρίμμια.

Οι πιο εντυπωσιακοί δακτύλιοι στο Ηλιακό μας Σύστημα ανήκουν στον Κρόνο, με τους υπόλοιπους γιγάντιους πλανήτες να διαθέτουν δακτυλίους, αλλά πολύ μικρότερους. Παρά τις προσεκτικές έρευνες, δεν ανιχνεύθηκαν σε άλλα μικρότερα σώματα του Ηλιακού Συστήματος. Οι παρατηρήσεις όμως του μακρινού αστεροειδή (10199) Χαρικλώ, καθώς περνούσε μπροστά από ένα άστρο, έδειξαν ότι το σώμα περιβάλλεται από δύο λεπτούς δακτυλίους. Παρόμοιες παρατηρήσεις αποκρύψεων, αποκάλυψαν τους δακτυλίους του Ουρανού το 1977 και των δακτυλιοειδών τόξων του Ποσειδώνα το 1984.

Η Χαρικλώ είναι το μεγαλύτερο μέλος της οικογένειας των Κενταύρων, με διάμετρο περίπου 260 χιλιομέτρων. Οι Κένταυροι είναι μικρά σώματα, με ασταθείς τροχιές μεταξύ Κρόνου και Ποσειδώνα, ενώ εμφανίζουν χαρακτηριστικά αστεροειδή και κομήτη, γεγονός που οδήγησε στην ονομασία της κατηγορίας.

Οι αστρονόμοι γνώριζαν ότι ο αστεροειδής θα περνούσε μπροστά από ένα άστρο, «σβήνοντας» το για λίγη ώρα, ένα φαινόμενο γνωστό ως απόκρυψη. Παρατήρησαν την απόκρυψη μέσω τηλεσκοπίων σε διαφορετικές περιοχές της νοτίου Αμερικής και κατέγραψαν την εξαφάνιση του αστέρα για λίγα δευτερόλεπτα. Όμως λίγο πριν και λίγο μετά την απόκρυψη, παρατήρησαν σύντομες πτώσεις της φωτεινότητας του αστέρα. Κάτι γύρω από την Χαρικλώ εμπόδιζε το φως!!

Συγκρίνοντας τις παρατηρήσεις όλων των τηλεσκοπίων, υπολόγισαν το σχήμα του αστεροειδή, αλλά και την μορφή, το μέγεθος, τον προσανατολισμό και άλλες ιδιότητες των δακτυλίων του. Η ομάδα ανακάλυψε ότι πρόκειται για ένα σύστημα αποτελούμενο από δύο δακτυλίους, πάχους τριών και επτά χιλιομέτρων, με απόσταση εννέα χιλιομέτρων μεταξύ τους. Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι οι δακτύλιοι είναι υπολείμματα σύγκρουσης, οι οποίοι σχηματίζονται και περιορίζονται από μικρούς πιθανούς δορυφόρους.

Ένα φαινόμενο που μπορεί να παρατηρηθεί σε βάθος χρόνου, είναι ο μετασχηματισμός των δακτυλίων σε δορυφόρο, κάτι που μπορεί, σε μεγαλύτερη κλίμακα, να εξηγήσει την δημιουργία της Σελήνης, καθώς και την προέλευση πολλών δορυφόρων γύρω από πλανήτες και αστεροειδείς.

Οι επικεφαλής της ομάδας βάφτισαν προσωρινά τους δακτυλίους, Oiapoque και Chuí, από τα ονόματα δύο ποταμών στο βόρειο και νότιο άκρο της Βραζιλίας.

http://www.eso.org/public/news/eso1410/

www.ofa.gr

Νέος πλανήτης-νάνος στις παρυφές του Ηλιακού Συστήματος

Τα μακρινά προάστια του Ηλιακού Συστήματος αποδεικνύονται πιο πυκνοκατοικημένα από ό,τι φανταζόμασταν. Τηλεσκόπιο στη Χιλή εντόπισε έναν πιθανό πλανήτη νάνο σε μια από τις πιο απομακρυσμένες τροχιές που έχουν προσδιοριστεί ως σήμερα.

Το νέο σώμα, με την προσωρινή ονομασία 2012 VP113, εκτιμάται ότι έχει διάμετρο 450 χιλιομέτρων. Αν αποτελείται από μαλακούς πάγους, όπως υποψιάζονται οι ερευνητές, θα πρέπει σταδιακά να έχει αποκτήσει σφαιρικό σχήμα λόγω του βαρυτικού πεδίου του. Και, εφόσον έχει σφαιρικό σχήμα, θα μπορούσε να αναγνωριστεί ως πλανήτης νάνος.

Πέρα από τον Πλούτωνα

Ο πιο απομακρυσμένος από τους οκτώ πλανήτης του Ηλιακού Συστήματος είναι ο Ουρανός. Πέρα από αυτόν βρίσκεται η λεγόμενη Ζώνη του Κάιπερ, ένας δακτύλιος με παγωμένα σώματα όπως ο πλανήτης νάνος Πλούτωνας (έχασε τον τίτλο του πλανήτη το 2006), ενώ ακόμα πιο πέρα βρίσκεται το λεγόμενο Νέφος του Όορτ, στο οποίο κινούνται εκατομμύρια κομήτες.

Το 2012 VP113 είναι μόλις το δεύτερο μεγάλο αντικείμενο που ανακαλύπτεται στο Νέφος του Όορτ μετά την ανακάλυψη της Σέντνα (η οποία δεν έχει αναγνωριστεί ακόμα ως πλανήτης-νάνος) το 2013.

Η νέα ανακάλυψη, η οποία δημοσιεύεται την Τετάρτη στο περιοδικό Nature, εκτιμάται ότι θα υποχρεώσει τους πλανητολόγους να δώσουν μια εξήγηση για το πώς βρέθηκαν αυτά τα σώματα σε τόσο μεγάλη απόσταση από τον Ήλιο.

Το 2012 VP113 και η Σέντνα ακολουθούν έντονα ελλειπτικές τροχιές, κάτι που σημαίνει ότι η απόστασή τους από τον Ήλιο μεταβάλλεται διαρκώς.

Στα περίπου 11.000 χρόνια που χρειάζεται για να συμπληρώσει μια περιφορά γύρω από τον Ήλιο, η Σέντνα πλησιάζει μέχρι τις 76 Αστρονομικές Μονάδες (AU) και απομακρύνεται μέχρι τις 1.000 AU από τον Ήλιο. Μία Αστρονoμική Μονάδα ισούται με τη μέση απόστασης Γης-Ήλιου, περίπου 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα.

Το 2012 VP113 βρίσκεται συνήθως λίγο πιο κοντά στον Ήλιο, καθώς η απόστασή του κυμαίνεται από 80 έως 452 AU.

Λόγω του μικρού μεγέθους και της τεράστιας απόστασής του, ο εντοπισμός του νέου σώματος ήταν πραγματικός τεχνικός άθλος. Οι Αμερικανοί ερευνητές που υπογράφουν την ανακάλυψη ήταν τυχεροί να εντοπίσουν κάτι να κινείται αργά στον νυχτερινό ουρανό στις πρώτες εικόνες που συνέλεξαν με το τηλεσκόπιο Blanco στη Χιλή.

Πιθανότατα όμως θα περάσουν αρκετά χρόνια μέχρι να επιβεβαιωθεί οριστικά η ύπαρξη του 2012 VP113 και να προσδιοριστεί με ακρίβεια η τροχιά, η μάζα και η σύστασή του.

Οι ερευνητές θα μπορέσουν τότε να προτείνουν επίσημη ονομασία στη Διεθνή Αστρονομική Ένωση και να διεκδικήσουν τον τίτλο του πλανήτη νάνου.

http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231306429

www.ofa.gr

715 νέοι εξωπλανήτες από το Κέπλερ!!!

Η NASA ανακοίνωσε την ανακάλυψη 715 επιβεβαιωμένων νέων εξωπλανητών που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από 305 άστρα, αποκαλύπτοντας έτσι αστρικά συστήματα όμοια με το δικό μας Ηλιακό Σύστημα.

Σχεδόν το 95 τοις εκατό των εξωπλανητών είναι μικρότεροι σε μέγεθος από τον Ποσειδώνα, ο οποίος είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερος από την Γη.
Η ανακάλυψη αυτή αποτελεί μια σημαντική αύξηση του αριθμού των εξωπλανητών που μοιάζουν περισσότερο με την Γη.

Για την επαλήθευση του αριθμού των πλανητών, η ερευνητική ομάδα ανέλυσε δεδομένα που αντιστοιχούσαν σε συστήματα με πάνω από έναν υποψήφιο πλανήτη, από παρατηρήσεις των δύο πρώτων χρόνων του τροχιακού τηλεσκοπίου.

Χρησιμοποιήθηκε μια τεχνική που ονομάζεται επαλήθευση μέσω της πολλαπλότητας, η οποία βασίζεται εν μέρει στην λογική της πιθανότητας. Το Κέπλερ παρατήρησε 150.000 άστρα, ανακαλύπτοντας μερικές χιλιάδες εξ αυτών να φιλοξενούν υποψήφιους πλανήτες.
Εάν οι υποψήφιοι πλανήτες ήταν τυχαία κατανεμημένοι ανάμεσα στα άστρα που παρατηρήθηκαν, τότε λίγα μόνο άστρα θα είχαν πάνω από έναν υποψήφιο πλανήτη. Όμως το Κέπλερ βρήκε χιλιάδες άστρων με πολλαπλούς υποψήφιους πλανήτες. Μέσω προσεκτικής ανάλυσης αυτού του δείγματος, επιβεβαιώθηκαν οι 715 νέοι πλανήτες σε τροχιά γύρω από 305 άστρα.

Οι τροχιές των πλανητών είναι σχεδόν κυκλικές και στο ίδιο επίπεδο, έτσι τα πλανητικά συστήματα έχουν την μορφή δίσκου, όπως το δικό μας, αλλά σε μικρότερες σχετικές αποστάσεις από το κεντρικό άστρο.

Τέσσερις απ’ αυτούς τους πλανήτες είναι σχεδόν 2,5 φορές μεγαλύτεροι από την Γη και βρίσκονται στην κατοικήσιμη ζώνη του άστρου τους, στην περιοχή δηλαδή γύρω από ένα άστρο όπου μπορεί να υπάρξει νερό σε υγρή μορφή στην επιφάνεια ενός πλανήτη.

Ο αριθμός των επιβεβαιωμένων εξωπλανητών ανέρχεται πλέον σε 1.700, ενώ αναμένεται να αυξηθεί μέσω της ανάλυσης του συνολικού όγκου των παρατηρήσεων του Κέπλερ.

Η ανακοίνωση της NASA: http://www.nasa.gov/ames/kepler/

www.ofa.gr

Κυκλοφόρησε το νέο ενημερωτικό του Ομίλου

Κυκλοφόρησε το νέο ενημερωτικό του Ομίλου Φίλων Αστρονομίας.
Όλες οι εκδηλώσεις και αστροπάρτυ που πραγματοποιήθηκαν, αστροφωτογραφίες των μελών του Ομίλου, άρθρα των μελών μας, αστρονομικό ημερολόγιο τριμήνου και χάρτης του ουρανού.

Διαβάστε το ηλεκτρονικά εδώ

www.ofa.gr

Μια ματιά στους θησαυρούς των ερευνητικών τηλεσκοπίων

Το Νεφέλωμα Λιμνοθάλασσας, Lagoon Nebula ή Μ8, από το ερευνητικό τηλεσκόπιο VST, (VLT Survey Telescope) του ESO, στο αστεροσκοπείο Παρανάλ της Χιλής.

Το γιγάντιο νέφος αερίων και σκόνης δημιουργεί με εντατικό ρυθμό, νέα λαμπρά άστρα και φιλοξενεί πολλά νεαρά αστρικά σμήνη. Η εικόνα αποτελεί τμήμα έρευνας, ανάμεσα σε άλλες δέκα, που διεξάγονται από τα τηλεσκόπια του ESO και παρέχουν στην αστρονομική κοινότητα έναν τεράστιο αριθμό δεδομένων προς επεξεργασία.

Με την βοήθεια τέτοιων ερευνητικών προσπαθειών, οι αστρονόμοι θα απαντήσουν σε ερωτήματα πάνω στην φύση της σκοτεινής ενέργειας, στα λαμπρά κβάζαρ του πρώιμου Σύμπαντος, την δομή του Γαλαξία μας αλλά και γειτονικών γαλαξιών όπως τα Νέφη του Μαγγελάνου.

Ιστορικά έχει αποδειχθεί πως τέτοιου είδους έρευνες συχνά πραγματοποιούν απροσδόκητες ανακαλύψεις, οι οποίες είναι ζωτικής σημασίας στην πρόοδο της αστρονομικής γνώσης.

Η εικόνα με δυνατότητα ζουμ: http://www.eso.org/public/images/eso1403a/zoomable/

http://www.eso.org/public/news/eso1403/

www.ofa.gr

Οι φάσεις της Σελήνης για το 2014

Ένα animation που απεικονίζει τις φάσεις της Σελήνης για όλο το 2014 ανά μία ώρα, με κάθε μήνα να έχει συμπιεστεί σε 24 δευτερόλεπτα. Έχουν ληφθεί υπ' όψιν υψομετρικά δεδομένα από το όργανο LOLA (Lunar Orbiter Laser Altimeter) της αποστολής LRO (Lunar Reconnaissance Orbiter) για την πιστή απόδοση των σκιών.

Εκτός από την φάση βλέπουμε την λίκνιση και την θέση της Σελήνης σε σχέση με την Γη (πάνω αριστερά), το σημείο στην Σελήνη όπου ο Ήλιος βρίσκεται στο ζενίθ (κίτρινη κουκίδα κάτω αριστερά), το σημείο στην Σελήνη όπου βρίσκεται η Γη στο ζενίθ (μπλε κουκίδα) καθώς και η κλίση του άξονα της Σελήνης σε σχέση με τον ουράνιο βόρειο πόλο (position angle)

Στην οριζόντια γραμμή στο μέσο απεικονίζεται, σε πραγματική κλίμακα, η απόσταση Γης- Σελήνης, με το απόγειο και το περίγειο σημειωμένα σε γήινες διαμέτρους.



www.ofa.gr

Διάλεξη στον Όμιλο Φίλων Αστρονομίας: Εξερεύνηση στην Ανταρκτική: Οι εμπειρίες μετά από ένα χρόνο στην άκρη της Γης

 

Ο Ευάγγελος Καϊμακάμης, διδάκτωρ Α.Π.Θ., ιατρός ερευνητής σε θέματα αεροδιαστημικής ιατρικής, (βιογραφικό) διεξήγαγε έρευνες επί ένα χρόνο στην επιστημονική βάση Concordia της Ανταρκτικής, για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA).
Μελέτησε τις συνθήκες της ανθρώπινης διαβίωσης σε ακραία περιβάλλοντα και τις επιπτώσεις της μακρόχρονης απομόνωσης στην ανθρώπινη ψυχολογία και στις ανθρώπινες σωματικές λειτουργίες.

Το Σάββατο 21 Δεκεμβρίου θα μοιραστεί μαζί μας τις μοναδικές στιγμές που έζησε στην έβδομη ήπειρο, τις εμπειρίες και τα συμπεράσματά του. Κατά την διάρκεια της διάλεξης θα συνδεθούμε ζωντανά με τον Αδριανό Γολέμη, μέλος του ΟΦΑ, ο οποίος πήρε την θέση του Ευάγγελου για την νέα χρονιά στην βάση Concordia.

Είσοδος ελεύθερη

Σάββατο 21 Δεκεμβρίου, στις 6 το απόγευμα

στον Όμιλο Φίλων Αστρονομίας, Αλεξανδρείας 113

www.ofa.gr

Ετήσια Συνεστίαση του Ομίλου Φίλων Αστρονομίας

Το Δ.Σ. του Ομίλου Φίλων Αστρονομίας σας προσκαλεί στην ετήσια καθιερωμένη γιορτή του Ομίλου που φέτος κλείνει 16 χρόνια από την ίδρυσή του.

Ευκαιρία να συναντηθούμε, να τα πούμε, να θυμηθούμε, να χορέψουμε, να διασκεδάσουμε, αλλά και να ενισχύσουμε τον Όμιλο μας, με την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχή των μελών και των φίλων μας.

Παρασκευή 29 Νοεμβρίου 2013 και ώρα 21.00

στην ταβέρνα «Σταύρος», Αργοναυτών 17 στην Καλαμαριά, τηλ: 2310 410848

Τιμή πρόσκλησης 20 ευρώ

(17 ευρώ για τους κατόχους κάρτας μέλους)

Στην τιμή περιλαμβάνεται πλήρες μενού κρεατικών, με απεριόριστο κρασί, μπύρα και αναψυκτικά, καθώς και ζωντανή μουσική.

Θα πραγματοποιηθεί κλήρωση με πλούσια δώρα

www.ofa.gr

Πρόσκληση σε Γενική Συνέλευση - Αρχαιρεσίες για την εκλογή νέου Δ.Σ.

Το Δ.Σ. του Ομίλου Φίλων Αστρονομίας καλεί τα μέλη του στην 17η Τακτική Ετήσια Γενική Συνέλευση, την Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013, ώρα 18:00 (τελική ώρα), στην αίθουσα «Βασίλης Ξανθόπουλος» του Αστεροσκοπείου του Α.Π.Θ.

Τα θέματα της ημερήσιας διάταξης:

• Διοικητικός και Οικονομικός Απολογισμός του απερχόμενου Διοικητικού Συμβουλίου

• Εκλογή νέου Διοικητικού Συμβουλίου και Εξελεγκτικής Επιτροπής για την περίοδο 2014-2015

• Λοιπά θέματα που θα τεθούν προς συζήτηση

Σύμφωνα με το καταστατικό του Ομίλου, δικαίωμα συμμετοχής έχουν τα οικονομικά τακτοποιημένα μέλη.
Όσα μέλη επιθυμούν να είναι υποψήφια για το νέο 7μελές Διοικητικό Συμβούλιο ή τη νέα 3μελή Εξελεγκτική Επιτροπή, παρακαλούνται να υποβάλουν στα γραφεία του Ομίλου ή με Fax στο 2310 423133 την αίτηση (αρχείο pdf, ή jpg), το αργότερο μέχρι τις 21 Νοεμβρίου 2013.

Όσοι δεν μπορέσουν να παρευρεθούν στη συνέλευση, μπορούν να παραδώσουν την εξουσιοδότηση (αρχείο pdf, ή jpg) σε ένα άλλο οικονομικά τακτοποιημένο μέλος για να τους εκπροσωπήσει (κάθε μέλος μπορεί να παρουσιάσει έως και δύο εξουσιοδοτήσεις στη Γενική Συνέλευση).

Για την οικονομική κατάσταση κάθε μέλους μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον Ταμία του Ομίλου, Δημήτρη Γιαννόπουλο στο astrodim27@yahoo.com ή στο 6942489213
www.ofa.gr

Διάλεξη καθηγητή Ι. Σειραδάκη, Σάββατο 19 Οκτωβρίου 2013

www.ofa.gr

Ανακαλύφθηκε ο πυκνότερος γαλαξίας στην γειτονιά μας;

Ο μικρός γαλαξίας M60-UCD1 (με το βέλος στην εικόνα), κάτω από τον λαμπρό ελλειπτικό γαλαξία Μ60, ίσως είναι ο πυκνότερος που έχει παρατηρηθεί έως σήμερα. Βρίσκεται στον αστερισμό της Παρθένου σε απόσταση 54 εκατομμυρίων ετών φωτός μακριά μας.

Η ροζ απόχρωση του πολύ μεγαλύτερου Μ60, οφείλεται στα δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο ακτίνων Χ, Chandra, όπου αποκαλύπτονται περιοχές θερμών αερίων, μαύρες τρύπες και αστέρες νετρονίων στον γαλαξία, ενώ τα άστρα του και οι υπόλοιποι γαλαξίες εμφανίζονται με κανονικά χρώματα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Ηubble.

Ο M60-UCD1 έχει μάζα 200 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου, κάτι που σημαίνει ότι η πυκνότητα των άστρων του είναι 15 χιλιάδες φορές μεγαλύτερη από την πυκνότητα στην περιοχή του Γαλαξία μας και βρίσκονται 25 φορές πιο κοντά το ένα στο άλλο.

Πιθανώς πρόκειται για απομεινάρι ενός ακόμη μεγαλύτερου γαλαξία με μάζα 50 με 200 φορές μεγαλύτερη από αυτή που διαθέτει τώρα. Η ηλικία του εκτιμάται πάνω από 10 δισεκατομμύρια χρόνια.

http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2013/40/

www.ofa.gr

Η ψυχρή λάμψη της αστρογένεσης: το νεφέλωμα NGC 6334, από το τηλεσκόπιο APEX

Γνωστό και ως το νεφέλωμα της Πατούσας της Γάτας (Cat’s Paw Nebula), βρίσκεται στον αστερισμό του Σκορπιού σε απόσταση περίπου 5.500 ετών φωτός και ανακαλύφθηκε από τον John Herschel το 1837.

Η πορτοκαλί λάμψη στην εικόνα προέρχεται από πυκνά νέφη σκόνης και καταγράφηκε από το νέο όργανο παρατήρησης που εγκαταστάθηκε στο τηλεσκόπιο APEX, το ArTeMiS (τα αρχικά από την κάπως μακροσκελή περιγραφή του: Architectures de bolomètres pour des Télescopes à grand champ de vue dans le domaine sub-Millimétrique au Sol).

Το ArTeMiS είναι ευαίσθητο στα χιλιοστομετρικά και υποχιλιοστομετρικά μήκη κύματος του φωτός, έτσι μπορεί να παρατηρεί βαθύτερα μέσα στα νέφη σκόνης των περιοχών αστρογένεσης. Η υγρασία στην ατμόσφαιρα της Γης όμως, αποτελεί εμπόδιο στις παρατηρήσεις σε αυτή την περιοχή του φάσματος, έτσι χρειάζονται ευνοϊκές συνθήκες με πολύ ξηρό καιρό, κάτι που είναι συχνό φαινόμενο στην έρημο Ατακάμα, όπου είναι εγκατεστημένο το APEX σε υψόμετρο 5.100 μέτρων.

http://www.eso.org/public/news/eso1341/


www.ofa.gr

Ένας γαλάζιος εξωπλανήτης

Με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble, οι αστρονόμοι παρατήρησαν για πρώτη φορά το πραγματικό χρώμα ενός πλανήτη εκτός του Ηλιακού μας Συστήματος. Το βαθύ μπλε χρώμα του πλανήτη HD 189733b, θυμίζει το χρώμα της Γης όπως φαίνεται από το διάστημα, οι ομοιότητες όμως των δυο πλανητών σταματούν εδώ.

Η “βαθιά μπλε” κηλίδα είναι ένας αέριος γίγαντας πολύ κοντά στο άστρο του, με την θερμοκρασία στην ατμόσφαιρα του ν’ αγγίζει τους 1000 βαθμούς Κελσίου, ενώ βρέχει στην κυριολεξία γυαλί, με ανέμους που φτάνουν τα 7 χιλιάδες χιλιόμετρα την ώρα

Σε απόσταση 63 ετών φωτός, πρόκειται για έναν από τους πιο κοντινούς εξωπλανήτες στη Γη, και μπορούμε να τον παρατηρήσουμε καθώς διασχίζει τον δίσκο του άστρου του. Μελετήθηκε εκτεταμένα από το Hubble και άλλα τηλεσκόπια και βρέθηκε ότι η ατμόσφαιρά του είναι δραματικά ευμετάβλητη και ακραία με ομίχλες και βίαιες εκλάμψεις. Πλέον έγινε ο πρώτος εξωπλανήτης του οποίου μετρήθηκε με ακρίβεια το χρώμα.

Για την μέτρηση του χρώματος, οι αστρονόμοι μελέτησαν την ανακλαστικότητα της επιφάνειας του πλανήτη, ιδιότητα που ονομάζεται “λευκάγεια” (albedo).

Loading player...

Ο HD 189733b είναι αμυδρός και βρίσκεται κοντά στο άστρο του. Για να απομονώσουν το φως του πλανήτη από το λαμπρό φως του άστρου, οι αστρονόμοι χρησιμοποίησαν τον φασματογράφο STIS (Space Telescope Imaging Spectrograph) του Hubble, μετρώντας το φως του συστήματος πριν, κατά την διάρκεια και μετά την διάβαση του πλανήτη πίσω από το άστρο.

Καθώς κρυβόταν πίσω από το άστρο, το ανακλώμενο φως του πλανήτη προσωρινά χάθηκε, και το συνολικό ποσοστό του φωτός μειώθηκε. Με την τεχνική αυτή μελετήθηκε η αλλαγή και σε άλλες ιδιότητες του φωτός, όπως το χρώμα.

Η πτώση της φωτεινότητας του συστήματος συνέβη στο γαλάζιο τμήμα του φάσματος, καθώς ο πλανήτης κρυβόταν από το άστρο, επιτρέποντας έτσι στους αστρονόμους να διαπιστώσουν το γαλάζιο χρώμα του πλανήτη.

Όμως το γαλάζιο χρώμα δεν προέρχεται από αντανάκλαση ενός τροπικού ωκεανού, αλλά οφείλεται στην ομιχλώδη και ταραγμένη ατμόσφαιρα, που περιέχει πυριτικά σωματίδια, όπως σιλικόνη, τα οποία καθώς λιώνουν λόγω της υψηλής θερμοκρασίας, σχηματίζουν σταγονίδια γυαλιού, διαχέοντας το γαλάζιο φως περισσότερο από το κόκκινο.

http://www.spacetelescope.org/news/heic1312/
www.ofa.gr

Το νέο ενημερωτικό του Ομίλου

Κυκλοφόρησε το νέο ενημερωτικό του Ομίλου Φίλων Αστρονομίας.

Περιλαμβάνει νέα και εικόνες από όλες τις εκδηλώσεις του Ομίλου, τα αστροπάρτυ, τις εξορμήσεις παρατήρησης, αστρονομικά νέα, άρθρο του καθηγητή Αστρονομίας Ν. Σπύρου με θέμα την φωτορύπανση, άρθρα των μελών μας για το Voyager 1, την Βαλεντίνα Τερέσκοβα και την χαρά της αστρονομίας, και το αστρονομικό ημερολόγιο τριμήνου.

Διαβάστε το online εδώ

www.ofa.gr

Το νέο ενημερωτικό του Ομίλου Φίλων Αστρονομίας

Κυκλοφόρησε το νέο ενημερωτικό του Ομίλου Φίλων Αστρονομίας

Περιλαμβάνει νέα και εικόνες από όλες τις εκδηλώσεις του Ομίλου, τα αστροπάρτυ, την γενική συνέλευση, τις διαλέξεις, τις εξορμήσεις παρατήρησης, αστρονομικά νέα, άρθρο του καθηγητή Αστρονομίας Σταύρου Αυγολούπη με θέμα διάσημους Έλληνες με διαστημικές επιτυχίες, άρθρο του προέδρου Μάρκου Ασπρίδη για τον μετεωρίτη της Ρωσίας, αστρονομικό ημερολόγιο τριμήνου.

Διαβάστε το online στο google.docs ή στο Scribd
www.ofa.gr

Η εξόρμηση για τον κομήτη PanSTARRS... σε 5 λεπτά

 

www.ofa.gr

Προβολή στην τηλεόραση 4Ε

Η εκπομπή "Λόγια της πλώρης" της Δευτέρας 1 Απριλίου που προβλήθηκε από το κανάλι 4Ε με συνεντεύξεις του Προέδρου Μάρκου Ασπρίδη, του ταμία Δημήτρη Γιαννόπουλου και της Θάλειας Τραϊανού.

www.ofa.gr