To VLT παρατηρεί από κοντά το νεφέλωμα “Πόλεμος και Ειρήνη”

 Το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο του ESO, VLT, δημιούργησε την πιο λεπτομερή εικόνα έως τώρα ενός θεαματικού τμήματος ενός αστρικού φυτωρίου γνωστού ως NGC 6357. Στην εικόνα εμφανίζονται πολλά θερμά νέα άστρα, φωτεινά νέφη αερίων και παράξενοι σχηματισμοί σκόνης σμιλεμένοι από την υπεριώδη ακτινοβολία και τους αστρικούς ανέμους.

 Βαθιά μέσα στον Γαλαξία μας στον αστερισμό του Σκορπιού βρίσκεται το NGC 6357 [1], μια περιοχή του διαστήματος όπου νέα άστρα γεννιούνται μέσα σε χαοτικά νέφη αερίων και σκόνης [2]. Το τηλεσκόπιο VLT του ESO απεικόνισε τα εξωτερικά μέρη του νεφελώματος, παράγοντας την καλύτερη έως τώρα εικόνα της περιοχής [3].

 Η νέα εικόνα δείχνει έναν ευρύ ποταμό σκόνης να διατρέχει το κέντρο απορροφώντας το φως των μακρινών αντικειμένων. Στα δεξιά βρίσκεται ένα μικρό σμήνος λαμπρών γαλαζόλευκων νέων άστρων που γεννήθηκαν μέσα στα νέφη αερίων. Με ηλικία μερικών εκατομμυρίων ετών είναι πολύ νέα για τα αστρικά πρότυπα. Η έντονη υπεριώδης ακτινοβολία που εκπέμπουν, υποσκάπτει μια κοιλότητα στα αέρια και την σκόνη που τα περιβάλλει, δίνοντας τους ένα περίεργο σχήμα.

 Σε όλη την εικόνα διακρίνονται σκοτεινά ίχνη κοσμικής σκόνης, αλλά τα πιο συναρπαστικά φαίνονται κάτω δεξιά και στο δεξί άκρο της εικόνας. Εδώ η ακτινοβολία δημιούργησε στήλες παρόμοιες με τις φημισμένες “στήλες της δημιουργίας” στο νεφέλωμα Αετός (opo9544a). Η κοσμική σκόνη είναι πολύ πιο λεπτή από την σκόνη που γνωρίζουμε. Μοιάζει περισσότερο με καπνό και αποτελείται από μικρά σωματίδια πυριτικών ενώσεων, γραφίτη και πάγο νερού τα οποία δημιουργήθηκαν και πλημμύρισαν το διάστημα από παλαιότερες γενιές άστρων.

 Το λαμπρό κεντρικό τμήμα του NGC 6357 περιέχει ένα σμήνος άστρων με μεγάλη μάζα, από τα πιο φωτεινά στον Γαλαξία μας. Η εσωτερική περιοχή που δεν διακρίνεται στην εικόνα μελετήθηκε αρκετά από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble (heic0619). Αλλά η νέα εικόνα μας δείχνει ότι ακόμη και τα λιγότερο γνωστά εξωτερικά μέρη του αστρικού φυτωρίου περιλαμβάνουν συναρπαστικές δομές που μπορούν να αποκαλυφθούν με τη δύναμη του VLT.

 Η εικόνα είναι μέρος του προγράμματος “Κοσμικά Πετράδια” [4]

Σημειώσεις

 [1] Το αντικείμενο έχει και το περίεργο όνομα Νεφέλωμα Πόλεμος και Ειρήνη το οποίο δεν έχει σχέση με το μυθιστόρημα του Τολστόι, αλλά δόθηκε από επιστήμονες της ερευνητικής αποστολής Midcourse Space Experiment. Παρατήρησαν ότι το φωτεινό μέρος του νεφελώματος στα δυτικά έμοιαζε με περιστέρι, ενώ το τμήμα στα ανατολικά με νεκροκεφαλή, σε φωτογραφίες στο υπέρυθρο τμήμα του φάσματος. Δυστυχώς το φαινόμενο δεν είναι ορατό στις εικόνες στο ορατό τμήμα του φάσματος. Το αντικείμενο έχει και το παρατσούκλι Νεφέλωμα Αστακός.

 [2] Το NGC 6357 καταγράφηκε για πρώτη φορά από τον John Herschel στην Νότια Αφρική το 1837. Κατέγραψε μόνο τα φωτεινότερα κεντρικά τμήματα, ενώ το πλήρες μέγεθος του γιγάντιου νεφελώματος αποτυπώθηκε σε φωτογραφίες πολύ αργότερα.

 [3] Το τμήμα του NGC 6357 της νέας εικόνας από το VLT δεν έχει παρατηρηθεί από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble.

 [4] Το πρόγραμμα του ESO Κοσμικά Πετράδια είναι μια πρωτοβουλία προβολής μέσω της παραγωγής εικόνων αντικειμένων με ενδιαφέρον ή οπτικά ελκυστικών, χρησιμοποιώντας τηλεσκόπια του ESO, για τους σκοπούς της εκπαίδευσης και της ευαισθητοποίησης του κοινού. Το πρόγραμμα χρησιμοποιεί ελάχιστο χρόνο των τηλεσκοπίων σε συνδυασμό με τον αχρησιμοποίητο χρόνο παρατηρήσεων έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις στις επιστημονικές παρατηρήσεις. Όλα τα δεδομένα που συλλέγονται μπορεί επίσης να είναι κατάλληλα για επιστημονικούς σκοπούς, και διατίθενται στους αστρονόμους μέσω του επιστημονικού αρχείου του ESO.

Περισσότερες πληροφορίες: 
 Το 2012 συμπληρώνονται 50 χρόνια από την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου. Το ESO, (European Southern Observatory - Ευρωπαϊκό Νότιο Αστεροσκοπείο), αποτελεί τον κορυφαίο διακρατικό ερευνητικό οργανισμό για την αστρονομία στην Ευρώπη, και το πλέον παραγωγικό αστρονομικό παρατηρητήριο στον κόσμο.
 Το ESO διαθέτει τις εξελιγμένες ερευνητικές εγκαταστάσεις του στους αστρονόμους. Υποστηρίζεται από 15 χώρες, την Αυστρία, το Βέλγιο, τη Βραζιλία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Δανία, την Ελβετία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ισπανία, την Ιταλία, την Ολλανδία, τη Πορτογαλία, τη Σουηδία, τη Τσεχία και τη Φινλανδία.
 Το ESO ακολoυθεί ένα φιλόδοξο πρόγραμμα σχεδίασης, κατασκευής και λειτουργίας ισχυρών επίγειων εγκαταστάσεων αστρονομικής παρατήρησης, παρέχοντας στους αστρονόμους τα τεχνικά μέσα για την πραγματοποίηση σημαντικών επιστημονικών ανακαλύψεων.
 Το ESO συμβάλλει επίσης στην προώθηση και τον συντονισμό της συνεργασίας στην αστρονομική έρευνα. Το ESO διαθέτει τρεις εγκαταστάσεις παρατηρήσεων, κορυφαίες σε παγκόσμιο επίπεδο, στη Χιλή, στις περιοχές La Silla, Paranal και Chajnantor.
 Στο Paranal βρίσκεται το Very Large Telescope, το πλέον προηγμένο παγκοσμίως αστρονομικό παρατηρητήριο στο ορατό τμήμα του φάσματος, και δύο τηλεσκόπια επισκοπήσεων: το VISTA το οποίο παρατηρεί στο υπέρυθρο και αποτελεί το μεγαλύτερο επίγειο τηλεσκόπιο επισκοπήσεων και το τηλεσκόπιο επισκοπήσεων VLT το οποίο είναι το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο που έχει σχεδιαστεί για τέτοιες παρατηρήσεις στο οπτικό μέρος του φάσματος.
 Το ESO είναι ο Ευρωπαϊκός εταίρος στο επαναστατικό τηλεσκόπιο ALMA, το μεγαλύτερο έργο αστρονομικής παρατήρησης στο κόσμο. Το ESO σχεδιάζει την κατασκευή του διαμέτρου 40 μέτρων European Extremely Large optical/near-infrared Telescope, γνωστού ως E-ELT, το οποίο θα αποτελέσει το “μεγαλύτερο μάτι της ανθρωπότητας προς τον ουρανό”.

ΟΦΑ / ESO

www.ofa.gr